Aled

Sanses o Aled onan a 24 a vyrghes Myghtern Breghan. Genys o hi yn Aberhondhu, Kembra.

Hy Gool Sans yw 1 mis-Est.

Yma niver a variennow a'y hanow yn Kembrek. Eiliueth (o'r Cognatio) Elvetha (Latinek) ha Almedha (Sowsnek Koth) a wre ledya orth Eiluned, Elwedd ha Aled yn Kembrek kevoes, mes pub hanow anedha a gampoll orth an keth benyn. ^[1]^[2]

Aled hag Aberhondhu

Fenten Aled (keyn) ha'n poll omwolghi (a-rag).

A-ji dhe'n Fenten Aled, gans gweres an ranndir ow ri liw rudh, gosek dhe'n dowr

Aled, Penneglos Aberhondhu.

Avel onan a vyrghes Breghan, ^[1] esa hi owth herya tir. Aled a gavas merkyans avel benyn bries possybyl. Yth esa penn looth nesogas ow mynnes hy demmedhi hag a veu res dhedhi diank ragdho gans an towlow ev gul dhedhi hi ev dhemmedhi.

Kevrennys yw Aled an moyha gans tre Aberhondhu. Yth esa an benneglos Normanek drehevys neb yw sakrys dhe hanow Sans Yowann an Aweylydh, war savla hen eglos Keltek^[3] war vre a-ugh an dre. War amal an dre yma fenten henwys 'Fenten an Priorji', hedhyw. Dell hevel bos an fenten ma a'r lan derowel henwys wosa Aled. Aled a sevelas dew lan arall: onan yn Llanelew, tri mildir o Garth Madryn. Hedhyw yma'n eglos yn hanow Elliw, sanses o'r 6ves_kansblydhen, mes William a Karwrangon a wrug meneges, y'n 15ves_kansblydhen bos Aled a wre bywa 14 mildir a Henfordh. Yma Llanelew a-dro dhe 14 mildir a Henfordh.^[1] Hi a sevelas Llanelwedd (dassakrys o an eglos dhe Sans Mathew yn diwettha.) Aled o ledhys gans looth paganek ogas dhe Aberhondhu.^[4] Hy fenn a rolyas ha skwattya orth karrek an Men Du. Y'n le na y tardhas fenten. Arnowydhhes an fenten o y'n 20ves_kanblydhen ha possybl yw hy gweles hedhyw yn amal Mes an Fenten. Leverys yw bos marthusyon re hwarva orth hy krerva yn skon wosa hy mertheryans.

Aled ha Kernow

Yn Kernow, Aled a wrug selya Lannales, ogas dhe Essa kynth o an le na dassakrys dhe S. Germanus diwettha, ow ledya orth an hanow 'St. Germans' yn Sowsnek. Hi a selyas ynwedh Ales, gwig ogas dhe Penn an Vownder, Truru.

Gool Aled

Yn 1188 Gerallt Gymro a dhiskrifas gool bledhenek yn chapel sakrys dhedhi a-dro dhe tri mildir a Aberhondhu; gweler y lyver Iterinerarium Cambriae (Hanes y Daith Trwy Gymru).^[5] Leverys yw bos lawer re bos yaghhes dre fydh war ddydh hy goel hag an werin a besya solempnya 'Gool Aled' a-hys an Osow Kres kyn hwre an Eglos Katholek assaya aga threylya orth sansow Biblek. Solempnyans hy gool a wre hedhi dre awedhyans an Dasfurvyans ha'n chapel a dheu ha bos skiber, hag a wre pedri.

Aswonnys kevrenn Aled gans tre Aberhondhu yn Oos Viktoria pan wre fenster liw ow tiskwedhes Aled yn Chapel Cain y'n Penneglos.

Dustuniow

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Jones, T. T. 1977, The Daughters of Brychan yn Brycheiniog (lyver-termyn) Cyf.XVII
↑ A Welsh Classical Dictionary gans P.C. Bartrum Early Welsh Genealogical Tracts keffrys gans P. C. Bartrum, Caerdydd, 1966; gwel gwiasva Llyfrgell Genedlaethol Cymru. kerghys 2a mis-Ebrel 2019.
↑ Croeso i Eglwys Gadeiriol Aberhonddu (pamffledyn)
↑ Spencer, R, 1997, Saints of Wales and the West Country, Llanerch
↑ Gerald of Wales. The Itinerary of Archbishop Baldwin through Wales – Book I, Ch. 2: Journey through Hay and Brecheinia. (Oxford, Mississippi, 1997).

[:0-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Jones, T. T. 1977, The Daughters of Brychan yn Brycheiniog (lyver-termyn) Cyf.XVII

[2] A Welsh Classical Dictionary gans P.C. Bartrum Early Welsh Genealogical Tracts keffrys gans P. C. Bartrum, Caerdydd, 1966; gwel gwiasva Llyfrgell Genedlaethol Cymru. kerghys 2a mis-Ebrel 2019.

[3] Croeso i Eglwys Gadeiriol Aberhonddu (pamffledyn)

[4] Spencer, R, 1997, Saints of Wales and the West Country, Llanerch

[5] Gerald of Wales. The Itinerary of Archbishop Baldwin through Wales – Book I, Ch. 2: Journey through Hay and Brecheinia. (Oxford, Mississippi, 1997).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]