Versyon a-dhia 21:57, 9 Meurth 2021 golegi Brwynog (keskows \| kevrohow) 5,523 edits Folen gwruthys gans: '{{Taklow\| fetchwikidata=ALL \| suppressfields= * \| image2 = Si-TableImage.svg }} Elven gymyk niver 14 y'n Vosen Beriodek yw silikon. Y fur...'		Versyon a-dhia 23:57, 11 Meurth 2021 golegi diswul Brwynog (keskows \| kevrohow) 5,523 edits No edit summary Chanj nowyttha →
Linen 1: {{Taklow\| fetchwikidata=ALL \| suppressfields= * \| image2 = Si-TableImage.svg }} Elven gymyk niver 14 y'n [[An Vosen Beriodek\|Vosen Beriodek]] yw [[Silikon\|silikon]]. Y furvell gymyk yw '''Si'''. An hanow a dheu dhyworth an ger ~~latinek~~Latinek ''silex'', ow styrya kelester. Usys veu silika avel kelesterow dhe wul an toulys kynsa. Essensek dhe nebes eghennow kepar ha diatomow ha spongow yw silikon avel silikon dioksid po silika (SiO<sub>2</sub>). Gwrys yw aga kesweythow dhyworth silika. Gwirhaval yw y vos essensek dhe dus ynwedh. Nyns yw silikon ha'y gesstoffow gwenonek. Y'n gwettha prys, mars anellys yw perthyglow munys dhe silika y'n skevens, i a wra kawsya silikosis. Arwodhow yw anellans ronk, pasa ha fyllel anella. Kemmyn o an dises yn-mysk tus val asbestos, oberoryon lesterva ha gweythvaow fronnow kerri neb a wre usya asbestos. Usys yw an kesstoff silikon dhe wul ympyansow bronn. Yn 1800 Syr Humphrey Davy a leveris silika dhe vos kesstoff, nyns elven avel leveris Lavoisier. Mes ny yllis digelmi an elven gans elektrolysans. Diskudhys veu silikon gans Jöns Jacob Berzelius (1779-1848) yn Stockholm yn 1824. Kevys yw silikon yn lies furv dres an norvys. Pols yw tewes avel pennfenten silika. Balweyth re beu kowlwrys rag monow silikon avel talk (yn Ostri, Itali hag Eynda), ha mika (yn Kanada, an Statys Unys ha Brasil). Yma furvow erel silika mar danow i bos pur gostek, rag ensampel opal hag amethyst.

Dyffransow ynter amendyansow a "Silikon"