Dyffransow ynter amendyansow a "Strontiom"

Content deleted Content added
Brwynog (keskows | kevrohow)
No edit summary
Brwynog (keskows | kevrohow)
No edit summary
Linen 1:
{{Taklow| fetchwikidata=ALL | suppressfields= * | image2 = Sr-TableImage.svg }}
 
Elven gymyk yw [[Strontiom|'''strontiom''']], niver 38 y'n [[An Vosen Beriodek|Vosen Beriodek]]. Y furvell gymyk yw '''Sr'''. An hanow a dheu dhyworth an gwikdreveglos Strontian, yn [[Alban]]. Kevys veu yn moon henwys strontianit.
 
Essensek yw strontiom dhe nebes kroaduryon downvor yn aga korfhorf eskern avel [[Gwylar|korel]]. Nyns eus rann vewoniethel dhe strontiom y'n korf denel, mes nyns yw gwenonek. Usys yw isotopow radyoweythresek strontiom yn medhegnieth, strontiom-87 rag diagnosans ha strontiom-89 rag dyghtyans.
 
Yn 1790 Adair Crawford, medhek yn [[Loundres]], a wrug hwithrans war voon kevys yn bal plobm yn Strontian. Ev a gonvedhas bos kesstoff nowydh ynno, henwys strontia ganso. Thomas Charles Hope a [[Karedin|Garedin]] a wrug ober pella war an keth moon y'n nessa bledhen, ha provya y vos elven nowydh, gans flamm rudh y'n prov flamm. Ny veu enyshes alkan strontiom bys dhe 1808 gans [[Syr Humphrey Davy]] gans devnydh elektrolysans.
 
ChyfChif monow strontiom yw celestit (SrSO<sub>4</sub>) ha strontianit (strontiom karbonat SrCO<sub>3</sub>), dre vras dhyworth [[China]], [[Spayn]] ha Pow [[Meksiko]]. Askorrys yw 300,000 tunnastonnas a voon pub bledhen. An chyfchif devnydh yw pibennow dewyn kathod rag pellwologow, mes usys yw nebes anedha yn tanweyth.
 
An isotop strontiom-90 a wrug kawsya bern ollvysel yn kres an 20ves kansvledhen, drefen y vos askorrys gans provow nuklerek ynter 1945 ha 1963. Kevys veu yn dens fleghes y'n 1950ow, golghys a'n ayrgylgh dhe barkow, dybrys gans bughes dhe worfenna yn leth. Poos atomek strontiom yw 87.62, y boynt teudhi yw 769°C ha'y boynt bryjyon yw 1384°C. Y dhosedh yw 2.5kg an liter. Alkan gwynn arghansek nebes medhel yw, hag a lesk yn ayr ha dowr.