Dyffransow ynter amendyansow a "Kober"

'''Kober''' yw [[elven gymyk]] gans an arwoedharwoeh '''Cu''' ha'n niver atomek 29. Yma hanow an metolalkan rudhik ow talleth y'n geryow [[Latin]] ''aes Cyprium'' (metrolalkan [[Kobros]]) ha'y wosa ''cuprum''. Essensek yw dhe bub eghen. Yma moy ages 10 ensaym hag a's teves edhom a gober. Byttegens gwenonek yw kober mar dhybrys re anedha. Kawsys yw [[kleves]] Wilson ha kleves Menke gans anallos an korf dhe dhyghtya kober. Y'n kynsa kober a wra kreuni y'n ympynnyans, ha'n aral yw kudyn genynnek hag a wra kawsya fowt kober y'n korf, ledya dhe vernans avel fleghik.

Devnydh a gober yw gwrys rag furvya [[brons]]. Aswonnys veu kober dhyworth nans yw 10,000 bledhen. Yn mythow hag alkymygieth, kober yw kevrennys dhe'n dhywes [[Gwener (dywes)|Gwener]]. Balieth kober a veu diwysyans poesikposek yn [[Kernow]] ha [[Dewnans]] bys an [[20ves kansblydhen]]. Es y dhyghtya ha mortholya yw. An chyfchif moon yw malakit gwer (kober karbonat, Cu₂CO₃(OH)₂). Orth dreylya, yma kober ow furvya kroghen gwer, ''verdigris'' po ken kober. Erbynn 1860 trev Abertawe yn [[Kembra]] a wre dyghtya 90% a gober an bys dhyworth moom a Gernow hag Enys Mon. Hedhyw, askorrys yw kober dhyworth monow a [[Chile]], [[Indonesi]], an [[Statys Unys]], [[Ostrali]] ha [[Kanada]], a-dro dhe 17 milvil tunnastonnas an vledhen.

Usys yw kober dhe wul daffar tredanel, tohow ha pibellow dowr, ha kesalkenyow. Kemyskans a gober ha [[nikel]], kupronikel, yw alkan bathow mona.

Restren: Paris_8e_-_église_de_la_Madeleine_vue_de_la_tour_Eiffel.JPG |skeusennik|To eglos yn [[Paris]] gwrys a gober