Dyffransow ynter amendyansow a "Dororydh"

'''Dororydh''' yw person a studh komposyans an NorNorvys ha planettys erel ha'n argerdhow a gaws chanjys yn aga furvyans hag enebow. Hwithrans mes yw rann bosek a studhyansow dororydhyon, mes ober yn arbrovjiow yw posek ynwedh. Dororydhyon a ober y'n diwysyansow nerth ha mengleudhya ow hwilas rag oyl, glow, alkenyow hag monyow erel. I a weres lettya damach dhyworth terosedhow naturel kepar ha dorgrysow, loskvenydhyow, tsunamiow ha tirslynkow. I a gevrann dhe'n dadhla a-dro dhe chanj y'n [[hin]].

Y leverir bos James Hutton an dororydh kynsa bythkweth. Ev a dhyllas paper henwys ''Theory of the Earth'' yn 1785 ow tisplegya bos an Nor pur goth drefen menydhyow dhe gemeres meur a dermyn rag furvya po bos eskniys ha furvya [[Karrek|karrygi]] nowydh war leur an mor.

An kynsa mappys dororiethel veu desinys gans William Maclure y'n [[Statys Unys]] yn 1809 ha William Smith yn [[Breten Veur]] yn 1815. Dororydhyon erel a vri y'n 19ves kansvledhen o Sir Charles Lyell, Roderick Impey Murchison (a dheskrifas karrygi a'n [[An Goloven Dhororiethel|Oos Silurek]]) hag Adam Sedgwick (a wrug an keth tra gans karrygi a'n Oos Kembrek). Y'n 20ves kansvledhen Alfred Wegener a dhisplegyas an tybyans a dhryftyans an brastiryow, displegys pella gans J Tuzo Wilson dhe'n tybyans a [[Tektonieth plattys|blattys tektonek]], hag Arthur Holmes a dhisplegyas an teknek a dhedhya radyometrek.

* William Pengelly a brovas nag o kronolek istori an Nor selys war an [[Bibel]] ewn wosa ev dhe hwithra menhesennow lew fow ha trongornvil gwlanek yn Fow Windmill Hill yn [[Dewnans]]

* Ben Peach a studhyas kevres gomplek a garrygi y'n [[Alban]]