Dyffransow ynter amendyansow a "Rubidiom"

Content deleted Content added
Brwynog (keskows | kevrohow)
No edit summary
No edit summary
Linen 3:
Elven gymyk yw [[Rubidiom|''rubidiom'']], niver 37 y'n [[An Vosen Beriodek|Vosen Beriodek]]. Y furvell gymyk yw '''Rb'''. An hanow a dheu dhyworth an ger [[Latin]] ''rubidius'', ow styrya rudh tewl.
 
Nyns eus rann vewoniethel dhe rubidiom, ha ny brederir holanow rubidiom dhe vos gwenonek. Pur hevelep dheorth [[Potassiom|botassiompotassiom]] yw rubidiom, mes nebes radyoweythresek yw. Usys yw yn hwithrans medhegnethel. Kenennow kellyow kanker a denn rubidiom, ytho leuvvedhogyon a wra devnydh a rubidiom dhe helerghi hwedhow.
 
Diskudhys veu rubidiom yn 1861 gans Robert Wilhelm Bunsen (1811-1899) ha Gustav Robert Kirchoff (1824-1887) yn Pennskol Heidelberg, [[Almayn]], yn ensampel a lepidolit. Moon koynt yw lepidolit. Pan yw towlys lepidolit war dan, ev a wra ewoni, hag ena dos ha mos avel gweder. Wosa hwithrans ha tenna mes [[lithiom]] ha potassiom, Bunsen ha Kirchoff a dhiskudhas remenans gans linyow pur rudh yn prov flamm. Nyns yw meur a rubidiom askorrys gans diwysyans, awos bos re gostek, yntra dew ha peswar tonnas an vledhen hepken. Keworrys yw dhe danweyth rag aga liwa purpur, dhe yeynhe laserow, yn klockow atomek hag yn arhwilellow PET yn klavjiow. Y hyllir dedhya meyn gans keheveli komparriv rubidiom ha [[strontiom]] (an isotop radyoweythresek rubidiom-87 a dreyl dhe strontiom-87 dres termyn).