Ammeth

Ammeth yw an gweyth a gonis plansow ha bestes. Ammeth yw an displegyans meur yn tevyans a hwarheans denel sedhek may hwrug ammeth a eghennow dovhes gwruthyl gorlanwes boos a alowas tus dhe driga yn sitys. Istori ammeth a dhallathas nans yw milyow a vledhennow. Wosa kuntelles greun gwyls nans yw 105,000 bledhen dhe'n lyha, tiogyon usi ow sordya a dhallathas aga flansa nans yw a-dro dhe 11,500 bledhen. Hoghes, deves ha gwarthek a veu dovhes nans yw moy es 10,000 bledhen. Plansow a veu gonisys yn anserghek yn, dhe'n lyha, 11 ranndir a'n bys. Ammeth diwysyansek selys war ungultur bras y'n ugensves kansvledhen a dheuth ha rewlya eskorrans amethek, kyn hwra a-dro dhe dhew bilvil a dus a besyas trestya dhe ammeth omvaga.

Bughes yw eneval kemmyn yn magereth bestes, rann bosek a ammeth.

An askorransow amethek chyf a yll bos gorrys yn ledan yn bagasow a geunys, bosow, fibrow ha devnydhyow kriv (kepar ha glus gwedhyn). Klassys boos a yssyns greun, losow kegin, frutys, oylys, kigyow, leth, oyow ha fong. Moy es unn tressa rann a oberoryon an bys yw arvethys yn ammeth, nessa dhe'n asran servis hepken. Byttegyns, y'n degvledhynnyow a-gynsow, yma an tuedhder ollvysel a niver usi ow lehe a oberoryon amethek ow pesya, dres oll yn powyow ow tisplegya may ma godrevow ow pos passys gans ammeth diwysyansek ha jynnegyans a dhre moghheans trevas kowrek. Agronomieth arnowydh, kymygennow kepar ha ladhoryon ball ha keser, magereth plansow ha displegyans teknegel a voghhas trevasow fest, mes i a wra kawsya damach ekologiethel ha kerghynedhel. Magereth dewisus ha fordhow ober arnowydh yn amethyans enevales a voghhas an eskorrans a gig yn kepar maner, mes yma bernyow ow tochya damach kerghynedhel ha les enevales. Synsys yn maters kerghynedhel yw sharys dhe janj hin, gwakheans an dowrhynsi, digoswigans, defens antibiotyks ha hormons tevi yn askorrans kig diwysyansek. Ammeth yw skila a gisyans kerghynedhel ha nasys gans kisyans kerghynedhel ynwedh, der an koll a bewliesekter, difeythans, damach dhe'n gweres ha chanjyow hin.

Yma'n erthygel ma owth usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek kres.

Onan a'n kans erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma.