Doronieth yw an rann a wodhonieth ow tochya studhya tiryow, tus ha happyansow an Norvys ha planetys. Y hwra doronieth assay konvedhes an bys ha'y deythi denel ha naturel, le may ma taklow ha fatel wrussons treylya ha praga maga ta. Ny dal kemyska an geryow 'doronieth' ha'y studhyans kelmys 'dororieth'.

Mappa an bys gwrys yn Amsterdam yn 1689 ha gwithys yn Iseldiryow.
Mappa an bys gwrys yn Amsterdam yn 1689 ha gwithys yn Iseldiryow.

Yma dew rann jyf a dhoronieth: doronieth dhenel ha doronieth fisegel. Doronieth dhenel a studh tus ha'ga kemenethow, gonisogethow, erbysiedhow hag ynterweythresow gans an kerghynnedh dre studhya aga ferthyansow dres spas ha le. Doronieth fisegel a studh argerdhow ha patronyow y'n kergynnedh naturel kepar ha y'n ayrgylgh, dowrgylgh, bewgylgh ha dorgylgh.

Nebonan a studh doronieth yw doronydh. Mappys yw toul posek yn doronieth, gwruthyl ha studhya mappys yw gelwys skiens mappys po kartografieth.

Alexander von Humboldt, onan a'n ragresoryon a dhoronieth avel testen akademek arnowydh
Alexander von Humboldt, onan a'n ragresoryon a dhoronieth avel testen akademek arnowydh

Sortow a dhoronieth golegi

  • Doronieth dhenel
    • Doronieth wonisogethel
    • Doronieth erbysek
    • Doronieth yeghes
    • Doronieth istorek
    • Doronieth bolitek
    • Doronieth boblans
    • Doronieth bowek
    • Doronieth gowethasek
    • Doronieth dreusporth
    • Doronieth drevek

Doronydhyon a vri golegi

  • Alexander von Humboldt (1769–1859) – skrifer Cosmos ha fundyer bewdhoronieth
  • Ellen Churchill Semple (1863–1932) – an kynsa lewydhes an Kowethas Doronydhyon Amerikanek
  • Eratosthenes (c. 276–c. 195/194 KOK) – kalkor braster an Nor
  • Gerardus Mercator (1512–1594) – kartografer a wrug an towlyans mercator
  • Muhammad al-Idrisi (Arabek: أبو عبد الله محمد الإدريسي; Latin: Dreses) (1100–1165) – skrifer Nuzhatul Mushtaq
  • Ptolemy (c. 100–c. 170) – kuntellor godhvos Grek ha Roman y'n lyver Geographia
  • Radhanath Sikdar (1813–1870) – kalkor ughelder Everest
  • Strabo (64/63 KOK – c. 24 OK) – skrifer Geographica, onan a'n kynsa lyvrow doronieth

Yma'n erthygel ma owth usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek kres.

  Onan a'n kans erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma.