Pennserneth
Pennserneth yw towlenna, desinya ha drehevel drehevyansow po strethurow erel. Pennserneth yw keskelmys gans ynjynorieth strethurek hag yn fenowgh y hwra pennseri ha ynjynoryon oberi war-barth. Oberennow a bennserneth yw konsidrys yn fenowgh avel toknys a wonisogeth hag avel art. Yth aswonir hwarheansow yn istori yn fenowgh der aga howlwriansow a bennserneth hag yw gesys dhyn.
Nebonan a wra pennserneth yw pennser. Y'n jydh hedhyw, res yw studhya yn pennskol dhe dhos ha bos pennser, mes yth esa pennseri kyns bos pennskolyow. I a dhyskas dre vos kynser dhe bennser a vri.
Tekstow yn kever pennserneth re beu skrifys a-dhia kotheneb. An a-varra tekst yn kever tybieth a bennserneth yw De architectura a'n kynsa kansvledhen KOK gans an pennser romanek Vitruvius. Herwydh ev, drehevyans da a wra personegi firmitas (duryadewder), utilitas (les) ha venustas (tekter).
Hen pennserneth trevek o fogellys war dhrehevel strethurow kryjyk hag arwodhyow an nerth politek a rewlyoryon, pys pan wrug pennserneth romanek ha grek chanjya an fog dhe rasow burjesek. Pennserneth eyndek ha chinek a wrug delanwes furvow dres Asi hag yn arbennik pennserneth Vouddiek a janjyas herwydh pub le dyffrans. Dres an Osow Kres yn Europa, gisyow oll-Europa a abattiow ha penneglosyow romanesk ha gothek a veu displegys. An Dastinytheans a faveras furvow Klassek gans pennseri a vri.
Pennserneth arnowydh a dhallathas wosa Kynsa Bresel an Bys avel movyans avant-garde a vynnas displegya gis nowydh flamm hag o gwiw rag bys nowydh sosyel ha erbysiethel wosa-bresel fogellys war gollenwel an edhomow a'n renkasow kres hag oberi. Posek o gisyow ober ha devnydhyow arnowydh ha furvow sempel a vynsonieth. Lies pennser a dhallathas bos dihus gans arnowydhieth hag o konsidrys gansa dhe vos anistorek ha gorth-esthetek. Ytho, pennserneth a-lemmyn ha wosa-arnowydh a dhisplegyas.
Yma'n erthygel ma owth usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek kres.
|
Onan a'n kans erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma. |