Bywonieth
(Daskevarwodhys dhyworth Bewonyeth)
Bywonieth (KK; byologyl yn KUA ha bewonyeth yn KU) yw studhyans godhoniethek a greatoryon byw, yn arbennik enyvales. (Studhyans plansow yw gelwys losonieth, ha studhyans korrbryves yw gelwys korrvywonieth.) Yn foy efan, bywonieth yw skians bywnans y honan, ow studhya natur ha fara kreatoryon, devedhyans edhennow, ha kesvywder ekolojiek.
Yma bywonydhyon ow klasya eghennow orth gwydhennow genynnek. Ottomma ensampel a wydhenn a'n teyr 'emperoureth' (yn lytherennow tew) ha pymp 'gwlaskor' (yn lytherennow italek) a greaturyon byw:
- Archaea
- Archaea (po Archaebacteria, korrbryves ow triga yn-dann studhyow fest kales)
- Bacteria
- Bacteria (po Eubacteria, moyha korrbryves)
- Eukaryota
- Protista (korrbryves eukaryotek)
- Fungi (kosk, skavellow-kroenek, h.e.)
- Plantae (plansow)
- Animalia (miles/enyvales)
-
Animalia - Bos primigenius taurus
-
Planta - Triticum
-
Fungi - Morchella esculenta
-
Stramenopila/Chromista - Fucus serratus
-
Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer)
-
Archaea - Halobacteria
-
Virus - Gamma phage