Diwaskedh
Diwaskedh, terweythyow gwens a-dro (ha trowens en radndiryow trovadnek), ew term meteorologiethel rag parth veur a ayr lebma thujy an ayr ow terevel. Hebm a wher pan wrelho dew ayrgorf metya. An or tredh dew ayrgorf ew gelwys tal. Ayrgorf ew corf a ayr gen gnasow arbednek, ow cregy war natur an radndir lebma whrug furvya. En Kernow an re ma a gomprehend moryow (ow cul ayr gleb) ha tiryow (ayr segh), hag ayr a'n noor (yeyn) ha dyhow (tobm).



Dell ew usys en Kernow, ayr trovadnek a'n dhyhow a wra metya ayr a'n pedn aghel a'n ogledh. Pan wrelho dew ayrgorf dyffrans metya, ema an ayr e'n diwaskedh ow terevel ha treylya.
Hanow ayrgorf | Pednfenten | Tu | Gnasow |
---|---|---|---|
Arctek | Mor Norgagh | A'n noor / noor est | Pur yeyn gen ergh |
Pednaghlek brastiryel | Siberi | A'n est | Pur yeyn ha segh |
Trovadnek brastiryel | Sahara / Brastir Europa | A'n soth | Tobm ha segh |
Trovadnek morek | Mor Bras Atlantek (Azores) | A'n soth-west | Mygyl ha gleb |
Pednaghlek morek | Mor Bras Atlantek (ogas dhe Greunland) | A'n noor-west | Yeyn ha gleb |
Pednaghlek morek dewheles | Mor Bras Atlantek (kres) | A'n west | Goyeyn ha gleb |
Diwaskedh a furv
golegi- Na ell an dhew ayrgorf kemyska en es drefen aga bos mar dhyffrans.
- Pan wrelho ayr tobm herdhya erbydn an ayr yeyn, constrinys ew an ayr tobm dhe dherevel drefen y vos scaffa.
- An or tredhans etho ew gelwys an tal tobm
- Pan wrelho ayr yeyn herdhya erbydn ayr tobm, ema ev ow cawsya an ayr tobm dhe dherevel, drefen y vos poosa. Hebm yw an tal yeyn.
- War vappys kewer, diskwedhys ew talyow tobm gen linen ha hanterkelghow rudh, ha talyow yeyn gen linen ha trihornow glas.
Talyow Glaw
golegiEma Cloudys ow furvya drefen bos ayr tobm constrinys dhe dherevel. Pan vo hebma ow wharvos, ema'n ayr ow yeynhe, ha dowr a wra gluthya, furvya cloudys hag ena glaw. Herwydh usadow, talyow a gebmer 24- 48 our rag tremena.
A-dherag an tal tobm
golegi- Ema cloudys ow talleth furvya
- Ema uhelder an cloudys ow codha
- Ema an gwaskedh ayr ow lehe dres termyn
- Ev a dhalleth gul glaw en scav rag termyn hir
E'n radngelgh tobm
golegi- Ema an temperedh Ow terevel
- An ebron a wra clerya
- Segh ew gen nebes cawosow
Ort' an tal yeyn
golegi- Ema cloudys ow furvya en uskis
- Ema an gwens ow crevhe
- Kevys ew glas trom, terweythyow gen taran ha lughes
Woja an tal yeyn
golegi- Yeynna ew
- Ema cawosow trom
- Ema tu an gwens ow treylya dhe vos a'n noor-west
Displegyans an diwaskedh
golegiWoja niver a dhedhyow, oll an ayr e'n radngelgh tobm ew derevys a-ugh an tir. Gelwys ew an studh ma avel tal occludys. An arwodh rag tal occludys war vappa kewer ew linen gen hanterkelghow ha trihornow ow tereylya.
-
Cloudys cirrus kens an tal tobm
-
Cloudys altostratus
-
Cloudys nimbostratus
-
Cloudys cumulus
-
Cloudys cumulonimbus
Ma an erthygel ma usya an Furv Scrifys Savonek (gen furvow tradycyonal) a-barth Kernowek diwedhes.