Hernen
Hern (po hernenn avel ger unnplek) yw teylu a bysk byghan oylek, Clupeidae. Synsys y'n teylu ma yw hern gwynn, hern byghan, damyow an hern po keynoges, ha eghennow erell. Yma naw genus a hern gwynn krenn (Dussumieriinae), eth a hern byghan (Clupeinae), eth a dhamyow an hern ha menhadennow (Alosinae), seytek a Pellonulinae, hwegh a hern an grommbil (Dorosomatinae), ha peswardhek genus arall. Yma hern yn-mysk an moyha poesek puskes rag boes y'n bys ma. Unn eghenn a hern gwynn an Iwerydh, Clupea harengus, yw an eghenn a buskes a'n moyha lanwes y'n bys, herwydh Lyver Rekordys Guinness.
A-dro dhe 1700, John Boson a skrifas kan Gernewek yn kever salyans hern, "Reem an Parra Hearn". Yma'n gan ow korfenna,
| Ma peath hearn pecare oll an beaz, | Yma pyth hern pokar oll an bys |
| Mouy pobell bohodgack vel pobell broaz. | Moy pobel bohosek avel pobel bras. |
