Kadmiom

Elven gymyk yw kadmiom, niver 48 y'n Vosen Beriodek. Y furvell gymyk yw Cd. An hanow a dheu dhyworth an ger Latin cadmia, an hanow rag an moon kalamin (calamine yn Sowsnek), kynth yw kalamin zynk karbonat y'n gwiryonedh. Ny wodhvedhys yw mars essensek yw kadmiom dhe vosow byw, mes diskudhys veu y'n vledhen 2000 diatom morek Thalassiosira weissflogii dhe askorra ensaym arbennek a wra kregi war gadmiom.

Ensampel a	Elven gymyk
Klass	period 5, alkan tremenyans, alkan wosa-tremenyans
Furvell gymyk	Cd
Dydhyas diskudhans	1817
Niver atomek	48
Elektronegedhegedh	1.69
Rann a	period 5, bagas 12
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Gwenonek yw kadmiom herwydh usadow, yn arbennek mog kadmiom oksid. Pan esa bagas owth oberi war Bons Havren yn 1966 owth usya faglen oksiacetylen, yth eth an dus klav an eyl wosa y gila. An acheson o gwiskas a gadmiom war an ebilyow. Onan anedha a verwis.

Plansow a yll sugra kadmiom dhyworth an gweres, martesen drefen bos an gweres ogas dhe valyow koth po drefen bos an tir teylys gans karthyon denel. Kowethyans Yeghes an Norvys a lever bos 70μg pub dydh an nivel diogel. Kadmiom a gaws kleves aswonnys yn Nihon avel Itai-Itai. Ev a wannha eskern ha mellow. An rann a'n Ruvaneth Unys gans an nivel gwettha yw Shipham, yn Gwlas an Hav. Omma yma hen valyow zynk, gans nivelyow a 500 rann an vilvil y'n gweres.

Diskudhys kadmiom gans Professor Friedrich Stromeyer yn tre Göttingen yn Almayn. Askorrys yw 14,000 tunnas pub bledhen, ha Kanada yw an moyha askorrer. Usys o avel liw yn paynt, glus gwedhyn, plastogow hag ynk y'n termyn eus passyes. Lemmyn usys yw dhe dredangwetha dur usys yn-dann an mor hag yn batriow nikel-kadmiom.

Poos atomek kadmiom yw 112.41, y boynt teudhi yw 321°C ha'y boynt bryjyon yw 756°C. Y dhosedh yw 8.7kg an liter.

Mirva

• 
  Thalassiosira
• 
  Pons Havren
• 
  Alkan kadmiom
• 
  Batriow nikel-kadmiom
• 
  Paynt kadmiom
• 
  Friedrich Stromeyer
• 
  Shipham, Gwlas an Hav