Happyans kewer dydn o Liv Kastell Boterel 2004 hag a hwarva dy’Lun an 16ves a vis Est, 2004 e'n gwigow Kastell Boterel ha Porthkragen en Kernow North. An gwigow a wrug perhi meur a dhamach woja myns ankoth a law an dohajydh na. E feu meur a imachys Kastel Boterel e’n paperyow nowodhow ha der an pellwolok, bes na wrug marnas an nowodhow leel tochya an happyans en Porthkragen. An Maynorieth Kerghynedhel a leveris bos an happyans emesk a lakka en Breten Veur besketh. An discharj moyha o a-dro dhe 140 kumeks, ynter 5pm ha 6pm. E’n gwella pres, na verwis nagonan.

Ayr tobm a vovyas tro’ha arvor Kernow North boregweyth an 16ves. Res o dhodho derevel dres an aljow, ha dalla gul glaw. 185mm a law a godhas war an tir uhel a-dhelergh Kastel Boterel ha 200mm en Prasdowrgi. A-dro dhe 3.45pm, kevys veu 24mm a law en 15 mynysen.

Drefen hedna, level an dowr e'n ryver a dherevis 2m (7 tros-hys) en udn our. Lettys veu movyans dowr drefen bos gwydh stag a-dryv dhe bons. Pan dorras an lettyans, fos a dhowr 3m (10 tros-hys) eth dhe'n dor. Estemys ew dell resas 20 mivil kumek a dhowr dhe'n dor Dowr an Velinji an jydh na.

Golghys veu 75 a gerri, 5 karavan, 6 derevyans ha niver a skathow dhe’n porth. Distruys veu 100 a dreven ha negesyow. Seyth helikopter a sawyas a-dro dhe 150 a bobel dhort aga thoyow ha kerri. Kost an damach o £15 milvil.

Achesonyow rag an liv

Kyn feu myns an glaw war an jydh na mar ankoth, thera niver a achesonyow erel rag an liv.

Ledrow serth an nans a gawsas dowr dhe dhrehedhes an ryver en uskis.
Na veu meur a wydh e’n kreungylgh rag sugna dowr dhort an gweres.
An kreungylgh o vian, etho bian o an termyn rag an dowr dhe dhrehedhes an ryver.
Thera kemper en kres an wig, lema hwrug junya dew ryver.
Golghys veu gwydh war nans an ryver, ha mos en stag en-dadn pons.

Towlow rag lettya livyow e'n termyn a dheu

Woja an liv, thera niver a dowlow rag lettya liv dhe hwarvos e’n termyn a dheu. Thera nebes anodhans ynjynorieth galish, hebm ew derevel po chanjya systemow gwres. An re erel o ynjynorieth vedhel, hebm ew, for'ow a oberi gen processys naturel rag lettya liv.

Ynjynorieth galish

Ensampel a	liv
Dedhyans	16 Est 2004
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Ledenhes veu ponsow dhe alowa moy a dhowr en-dadna.
Derevys veu an park kerri ma na wra perhi liv e’n termyn a dheu.
Derevys veu fosow dhe lettya dowr rag dos dres an gladnow.
En kres an wig, downhes veu kanel an ryver dhe alowa moy a dhowr dhe resek.

Ynjynorieth vedhel

Dre blansa moy a wydh, le a dhowr a ell drehedhes an ryver, awos anjei dhe sugno dowr dhort an gweres.
Kanel blethys a lett dowr awos bos an avon moy ledan.
Removys veu gwydh ryb an avon dh’aga lettya mos en stag en-dadn ponsow.

Mappa garow Kastel Boterel
Achesonyow an liv en Kastel Boterel
Towlow rag digelmi kaletterow liv en Kastel Boterel

Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.