Ned Maddrell

Pyskador a Vanow veu Edward "Ned" Maddrell (c. 1877/8 – 27 mis Kevardhu 1974), hag orth termyn y vernans, diwettha kowser genesik a'n yeth manowek o.

Bewnans

War-lergh mernans Sage Kinvig (c. 1870–1962), yth o Maddrell an unn den hwath bew a ylli leverel ev dhe gewsel Manowek dhyworth y flogholeth, kynth esa tus erel yn kettermyn a'n kewsi avel yeth nessa, wosa y dhyski diwettha y'ga bewnansow. Herwydh unn bennfenten, y'n jevo Maddrell nebes godhvos a Sowsnek kyns es dyski Manowek, hag ev a dhyskas Manowek gans y worvodrep.

Maddrell a rekordyas nebes a'y gows a-barth gwithans yethonieth; rag ensampel, yn 1948 y rekordyas an pyth a sew a-dro dhe byskessa (yn Manowek, gans treylyans yn Kernowek):

Dooyrt "Ballooilley" rish:

Yn-medh "Ballooilley" dhodho:

"Vel ny partanyn snaue, Joe?"

"Usi an kankres ow kramyas, a Joe?"

"Cha nel monney, cha nel monney", dooyrt Joe. "T'ad feer ghoan".

"Nameur, nameur", yn-medh Joe. "Pur skant yns".

Yma erthygel paper nowodhow a-dro dhe dheklinyans Manowek dhyworth 1960 (Res yw bloodh Maddrell avel 82) orth y venegi hag y dhevynna, awos nag o y'n termyn na marnas unn a dhew gowser genesik:

Ned Maddrell, a veu dhe vor orth 13 bloodh, a drovyas y hallas gwitha "bew" y Vanowek dre gewsel gans marners a wodhya Godhalek war lestri bretennek. Megys veu y'n drev bell a Cregneash, mayth os "den bodhar ha gocki ha vas dhe dhen vyth, marnas yth esa an Manowek dhodho". Nyns o hemma an kas y'n trevow brassa. "Nyns esa den vyth ena a vynni kewsel Manowek, kyn fe an re a'n jevo yn ta. Meth a berthi. 'Ny dhendyl nevra dinas dhis,' a leverens." Den koth ha bewek yw Ned, nebes bodhar mes pur brout a'y rol avel onan a'n diwettha kowsoryon genesik. "Yma rekordyansow tapa ahanav ow hwedhla yn Manowek", yn-medh ev, "yn Wordhen hag yn Amerika hag yn tylleryow na glewsys anedha".

Yth hevel bos da gans Maddrell y studh meur y hanow, hag ev a vynni yn fras dyski dhe dus yowynka yn dasserghyans an yeth kepar ha Leslie Quirk ha Brian Stowell. Pan visityas Taoiseach Wordhen Éamon de Valera an enys, ev a elwis Ned yn personek. Serrys re bia De Valera nebes bledhynnyow kyns orth an fowt a wrians a-barth governansow Breten ha Manow yn kever koll an yeth, ha danvon para a Gessedhek Lien Gwerin Wordhen gans kertik rekordya son rag gwitha an pyth o gesys.

Manowek re welas dasserghyans wosa y vernans, gras yn rann dhe'n skoodhyans a ros Ned Maddrell dhe dhyskadoryon yowynkka kyns gorfen y vewnans. Hedhyw y perthir kov anodho der areth vledhynnyek war an treusvewnans a yethow keltek, ostyes gans Gonisogeth Vanow hag Yn Çheshaght Ghailckagh.

Kevrennow a-ves

An rekordyansow a Ned Maddrell gwrys yn 1964 gans Brian Stowell RBV
Rekordyans a Ned Maddrell war YouTube