An resek diwrosa moyha gerys-da y'n bys yw Le Tour de France. Resek war fordhow 22 dydh, 20 kamm yw, dell yw usys a sew hyns a 300 km. Ev a a-derdro an brassa rann a Bow Frynk, ha treweythyow dre bowyow ogas. Treghys yw an torn dhe lies rann ynter unn dre ha'n aral, ha pub kamm yw resek dyffrans. Rekordys yw termyn a gemmer pub diwroser dhe dhrehedhes pub kamm dhe wul sommen rag ervira gwaynyer an 'Tour'.

Ensampel a Grand Tour Edit this on Wikidata
Klass 2.PT, 2.UWT Edit this on Wikidata
Rann a UCI World Tour Edit this on Wikidata
Dalleth/Fondya 1903 Edit this on Wikidata
Synsys ynno/i 1903 Tour de France, 1904 Tour de France, 1905 Tour de France, 1906 Tour de France, 1907 Tour de France, 1908 Tour de France, 1909 Tour de France, 1910 Tour de France, 1911 Tour de France, 1912 Tour de France, 1913 Tour de France, 1914 Tour de France, 1919 Tour de France, 1920 Tour de France, 1921 Tour de France, 1922 Tour de France, 1923 Tour de France, 1924 Tour de France, 1925 Tour de France, 1926 Tour de France, 1927 Tour de France, 1928 Tour de France, 1929 Tour de France, 1930 Tour de France, 1931 Tour de France, 1932 Tour de France, 1933 Tour de France, 1934 Tour de France, 1935 Tour de France, 1936 Tour de France, 1937 Tour de France, 1938 Tour de France, 1939 Tour de France, 1947 Tour de France, 1948 Tour de France, 1949 Tour de France, 1950 Tour de France, 1951 Tour de France, 1952 Tour de France, 1953 Tour de France, 1954 Tour de France, 1955 Tour de France, 1956 Tour de France, 1957 Tour de France, 1958 Tour de France, 1959 Tour de France, 1960 Tour de France, 1961 Tour de France, 1962 Tour de France, 1963 Tour de France, 1964 Tour de France, 1965 Tour de France, 1966 Tour de France, 1967 Tour de France, 1968 Tour de France, 1969 Tour de France, 1970 Tour de France, 1971 Tour de France, 1972 Tour de France, 1973 Tour de France, 1974 Tour de France, 1975 Tour de France, 1976 Tour de France, 1977 Tour de France, 1978 Tour de France, 1979 Tour de France, 1980 Tour de France, 1981 Tour de France, 1982 Tour de France, 1983 Tour de France, 1984 Tour de France, 1985 Tour de France, 1986 Tour de France, 1987 Tour de France, 1988 Tour de France, 1989 Tour de France, 1990 Tour de France, 1991 Tour de France, 1992 Tour de France, 1993 Tour de France, 1994 Tour de France, 1995 Tour de France, 1996 Tour de France, 1997 Tour de France, 2006Tour de France, 1999 Tour de France, 2000 Tour de France, 2001 Tour de France, 2002 Tour de France, 2003 Tour de France, 2004 Tour de France, 2005 Tour de France, 2006 Tour de France, 2007 Tour de France, 2008 Tour de France, 2009 Tour de France, 2010 Tour de France, 2011 Tour de France, 2012 Tour de France, 2013 Tour de France, 2014 Tour de France, 2015 Tour de France, 2016 Tour de France, 2017 Tour de France, 2018 Tour de France, 2019 Tour de France, 2020 Tour de France, 2021 Tour de France, 2022 Tour de France, 2023 Tour de France, 2024 Tour de France, 2025 Tour de France Edit this on Wikidata
Gwiasva https://www.letour.fr/ Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

War-barth ha'n Giro d'Italia ha Vuelta a España, an Tour de France yw onan a'n tri chif resek kamm, ha'n hirra yn kalender an Union Cycliste Internationale (UCI). An Tour de France a'n jeves hanow meur a-dreus an bys.

Kepar ha'n brassa rann a resegow diwrosa, kesstrivoryon y'n Tour de France a gemmer rann avel esel para. Yma ynter 20 - 22 a barys gans 9 diwroser yn pub para. Gelwys yw an parys gwella y'n bys rag kesstrifa, pubonan anedha gans hanow skoodhyer arghansek. Diskwedhys yw hanow an skoodhyer war wisk an kesstrivoryon. Diwrosoryon pub para a weres an gwella diwroser y'n para. Ow sewya an resek yw karr an para rag skoodhya diwroroyon le mayth usi edhom anedha.

Istori golegi

Fondys veu an Tour avel hwarvedhyans rag paper nowydh L'Auto (ragresegydh paper nowydh L'Équipe hedhyw) gans y olegydh, Henri Desgrange, dhe vos kamm pella ages resek Paris-Brest-Paris (skoodhyw gans L'Auto ynwedh). Y teuth an tybyans a resek torn a-derdro Pow Frynk gans chif derivador diwrosa Desgrange, den 26 bloodh, Géo Lefèvre. Desgrange a dhybras boos gans Lefèvre yn bosti (hedhyw 'TGI Friday') yn Montmartre, Paris, 20 mis Du 1902. L'Auto a dheklaryas an resek 19 mis Genver 1903. An towl o dhe restra torn pymp seythen a 31 Me bys dhe 5 Gortheren; mes re veghus o hemma. Drefen saw pymthek a gesstrivoryon dhe govskrifa, treghys veu an resek dhe 19 dydh, ha'y tallathas an resek 1 Gortheren bys dhe 19 Gortheren, ow kynnik pewas dedhyek. An towl nowydh a dennas 60 a gesstrivoryon, ow komprehendya bodhesigyon, nebes anedha diweyth, nebes erel saw aventurus. An resek a gachyas bern an werin. Natur kales an resek (hirder 6 kamm o moy ages 400km) o fest gerys-da. Kylghresyas an paper a yskynnas a 25,000 kyns Tour 1903, dhe 65,000 wosa an resek. Erbynn 1908 y gylghresyas o dres kwarter milvil, hag yn 1923, 500,000 dasskrif an jydh. Erbynn hedhyw, y restrir an resek gans Société du Tour de France, rann a Amaury Sport Organisation (ASO), yn y dro rann a gowethyans media L'Équipe.

Kevarwodhoryon an resek golegi

  • 1903 - 1939 Henri Desgrange
  • 1947 - 1961 Jacques Goddet
  • 1962 - 1986 Jacques Goddet ha Félix Lévitan
  • 1987 - 1988 Jean-François Naquet-Radiguet
  • 1988 - 1989 Jean-Pierre Courcol
  • 1989 - 2005 Jean-Marie Leblanc
  • 2005 bys hedhyw Christian Prudhomme

Hensyow a vri golegi

  • Pub resek a worfenn war an Champs-Élysées
  • Col du Tourmalet
  • Alpe d'Huez
  • Mont Ventoux

Krysyow klassans golegi

Chif amkan an diwrosoryon yw gwaynya klass ollgemmyn an resek, mes yma tri klassans aral y'n resek: an klassans poyntow, kampyoryon an menydhyow ha'n gwella diwroser yowynk. Hembronyer pub klassans a wisk krys liw dyffrans. Pan wrello diwroser gwaynya moy ages unn kesstrif, ev a dhegemmer pub krys war dhiwedh an kamm, mes unn krys yw gwiskys an jydh nessa, hemm yw huni an kesstrif posekka (y'n aray ma - melyn, gwyrdh, dyjyn polka, gwynn). Liwyow krysyow an Tour re beu degemerys gans resegow erel, r.e. Tour Breten Veur a us krysyow melyn, gwyrdh a dyjyn polka. Giro d'Italia yw nebes dyffrans drefen bos restrer an resek na (La Gazzetta dello Sport) dyllys war baper gwynnrudh.

Mernansow golegi

  • 1910: An diwroser frynkek, Adolphe Helière, a veudhis y'n Riviera Frynkek dres dydh a bowes.
  • 1935: Diwroser spaynek, Francisco Cepeda], a verwis wosa kodha yn-nans kownans war Col du Galibier.
  • 1967: 13 Gortheren war gamm 13: Diwroser sowsnek, Tom Simpson, a wodhevis shora kolon orth yskynna Mont Ventoux. Diskudhys veu amfetaminow hag alkohol yn y woos. Wosa henna, res o diwrosoryon kemeres prevow rag droggys.
  • 1995: 18 Gortheren, kamm 15: Diwroser italek, Fabio Casartelli, a verwis yn droklamm pan ve ow resek a-dro dhe a 88 km/our (55 mildir an our) wosa kodha war Col de Portet d'Aspet.

Keffrys ha mernansow diwrosryon, pymp droklamm marwel aral re hwarva.

  • 1957: 14 Gortheren, Marghek jynn diwros Rene Wagter ha'y drethyas, Alex Virot, jornalydh a-barth Radio-Luxembourg, a slynkyas war rowar rô ha mos dhe-ves a'n fordh y'n menydhyow ogas dhe Aix-les-Thermes.
  • 1958: Sodhek, Constant Wouters, a verwis wosa droklamm gans gwibyer (André Darrigade) dres kamm diwettha an torn yn Parc des Princes.
  • 2000: Maw 12 bloodh a Ginasservis a verwis pan veu skattys gans karr yn keskerdh argemynnans Tour de France.
  • 2002: Maw 7 bloodh, Melvin Pompele, a verwis ogas dhe Retjons wosa resek a-dherag an keskerdh.
  • 2009: 18 Gortheren, Kamm 14: Y ferwis mirer 60ow bloodh, wosa bos skwattys gans jynn diwros an kreslu ogas dhe Wittelsheim.
Bledhen  
Klassans ollgemmyn
 
Myghtern an menydhyow
 
Klassans poyntow
 
Gwella diwroser yowynk
 
An moyha kestrifek diwroser
 
Para
1903   Maurice Garin La Française
1904   Henri Cornet Cycles JC
1905   Louis Trousselier Cycles Peugeot
1906   René Pottier Cycles Peugeot
1907   Lucien Petit-Breton Cycles Peugeot
1908   Lucien Petit-Breton Cycles Peugeot
1909   François Faber Alycon
1910   Octave Lapize Alycon
1911   Gustave Garrigou Alycon
1912  Odiel Defraeye Alycon
1913  Philippe Thys Cycles Peugeot
1914  Philippe Thys Cycles Peugeot
1915 bis 1918 Ny veu kesstrif drefen Kynsa Bresel an Bys
1919   Firmin Lambot La Sportive
1920   Philippe Thys La Sportive
1921   Léon Scieur La Sportive
1922   Firmin Lambot Cycles Peugeot
1923   Henri Pélissier Automoto
1924   Ottavio Bottecchia Automoto
1925  Ottavio Bottecchia Automoto
1926]   Lucien Buysse Automoto
1927   Nicolas Frantz Alcyon
1928   Nicolas Frantz Alcyon
1929   Maurice De Waele Alcyon
1930   André Leducq   Pow Frynk
1931   Antonin Magne   Pow Belg
1932   André Leducq   Itali
1933   Georges Speicher   Vicente Trueba   Pow Frynk
1934   Antonin Magne   René Vietto   Pow Frynk
1935   Romain Maes   Félicien Vervaecke   Pow Belg
1936   Sylvère Maes   Julián Berrendero   Pow Belg
1937   Roger Lapébie   Félicien Vervaecke   Pow Frynk
1938   Gino Bartali   Gino Bartali   Pow Belg
1939   Sylvère Maes   Sylvère Maes   Pow Belg B
1940 bis 1946 Ny veu kesstrif drefen Nessa Bresel an Bys
1947   Jean Robic   Pierre Brambilla   Itali
1948  Gino Bartali  Gino Bartali   Pow Belg
1949  Fausto Coppi  Fausto Coppi   Itali
1950   Ferdy Kübler   Louison Bobet   Pow Belg
1951   Hugo Koblet   Raphaël Géminiani   Pow Frynk
1952  Fausto Coppi  Fausto Coppi   Itali
1953  Louison Bobet   Jesús Lorono   Fritz Schär   Iseldiryow
1954   Louison Bobet   Federico Bahamontes   Ferdy Kübler   Pow Swis
1955   Louison Bobet   Charly Gaul   Stan Ockers   Pow Frynk
1956   Roger Walkowiak  Charly Gaul   Stan Ockers   Pow Belg
1957   Jacques Anquetil   Gastone Nencini   Jean Forestier   Pow Frynk
1958   Charly Gaul   Federico Bahamontes   Jean Graczyk   Pow Belg
1959  Federico Bahamontes  Federico Bahamontes   André Darrigade   Gérard Saint   Pow Belg
1960   Gastone Nencini   Imerio Massignan   Jean Graczyk   Pow Frynk
1961   Jacques Anquetil  Imerio Massignan   André Darrigade   Pow Frynk
1962   Jacques Anquetil  Federico Bahamontes   Rudi Altig   Saint-Raphaël-Helyett
1963   Jacques Anquetil  Federico Bahamontes   Rik Van Looy   Rik Van Looy   Saint-Raphaël-Gitane
1964   Jacques Anquetil  Federico Bahamontes   Jan Janssen   Pelforth-Sauvage
1965  Felice Gimondi   Julio Jiménez  Jan Janssen  Felice Gimondi   KAS
1966   Lucien Aimar  Julio Jiménez   Willy Planckaert   Rudi Altig   KAS
1967   Roger Pingeon   Julio Jiménez   Jan Janssen   Désiré Letort   Pow Frynk
1968  Jan Janssen   Aurelio González Puente  Franco Bitossi   Roger Pingeon   Spayn
1969   =Eddy Merckx   Eddy Merckx   Eddy Merckx   Eddy Merckx   Faema
1970   Eddy Merckx   Eddy Merckx   Walter Godefroot   Eddy Merckx   Salvarani
1971   Eddy Merckx   Lucien Van Impe   Eddy Merckx   BIC
1972   Eddy Merckx   Lucien Van Impe   Eddy Merckx   Cyrille Guimard   GAN-Mercier
1973   Luis Ocaña Pernía   Pedro Torres   Herman Van Springel  Luis Ocaña Pernía   BIC
1974   Eddy Merckx   Domingo Perurena   Patrick Sercu   Eddy Merckx   KAS
1975   Bernard Thévenet   Lucien Van Impe   Rik Van Linden   Francesco Moser   GAN-Mercier
1976   Lucien Van Impe   Giancarlo Bellini   Freddy Maertens   Martínez-Heredia   Raymond Delisle   KAS
1977   Bernard Thévenet   Lucien Van Impe   Jacques Esclassan   Dietrich Thurau   Gerrie Knetemann   Ti-Raleigh
1978  Bernard Hinault   Mariano Martínez   Freddy Maertens   Henk Lubberding   Miko-Mercier
1979   Bernard Hinault   Giovanni Battaglin   Bernard Hinault   Jean-René Bernaudeau   Renault-Gitane
1980   Joop Zoetemelk   Raymond Martin   Rudy Pevenage   Johan van der Velde   Christian Levavasseur   Miko-Mercier
1981   Bernard Hinault   Lucien Van Impe   Freddy Maertens   Peter Winnen   Bernard Hinault   Peugeot-Esso
1982   Bernard Hinault   Bernard Vallet  Sean Kelly   Phil Anderson   Régis Clère   Coop-Mercier
1983   Laurent Fignon   Lucien Van Impe   Sean Kelly   Laurent Fignon   Serge Demierre   Ti-Raleigh
1984   Laurent Fignon   Robert Millar  Frank Hoste   Greg LeMond  Bernard Hinault   Renault-Elf
1985  Bernard Hinault   Luis Herrera   Sean Kelly   Fabio Parra   Maarten Ducrot   La Vie Claire
1986   Greg LeMond  Bernard Hinault   Eric Vanderaerden   Andrew Hampsten   Bernard Hinault   La Vie Claire
1987   Stephen Roche  Luis Herrera   Jean-Paul van Poppel  Raúl Alcalá   Jean-François Bernard   Système U
1988   Pedro Delgado   Steven Rooks   Eddy Planckaert   Erik Breukink  Steven Rooks   PDM
1989   Greg LeMond   Gert-Jan Theunisse   Sean Kelly   Fabrice Philipot   Laurent Fignon   PDM
1990   Greg LeMond   Thierry Claveyrolat   Olaf Ludwig   Gilles Delion   Eduardo Chozas Olmo   Z
1991   Miguel Indurain   Claudio Chiappucci  Dschamolidin Abduschaparow   Álvaro Mejía Castrillón   Claudio Chiappucci   Banesto
1992   Miguel Indurain   Claudio Chiappucci   Laurent Jalabert   Eddy Bouwmans  Claudio Chiappucci   Team Carrera Jeans
1993   Miguel Indurain   Tony Rominger  Dschamolidin Abduschaparow   Antonio Martín Velasco   Massimo Ghirotto   Carrera
1994   Miguel Indurain   Richard Virenque  Dschamolidin Abduschaparow   Marco Pantani   Eros Poli   Festina
1995   Miguel Indurain   Richard Virenque   Laurent Jalabert   Marco Pantani   Hernán Buenahora   ONCE
1996   Bjarne Riis[1]   Richard Virenque   Erik Zabel   Jan Ullrich   Richard Virenque   Festina
1997  Jan Ullrich   Richard Virenque  Erik Zabel [2]  Jan Ullrich   Richard Virenque   Team Deutsch Telekom
1998   Marco Pantani   Christophe Rinero  Erik Zabel [2]  Jan Ullrich   Jacky Durand   Équipe Cofidis
1999   Lance Armstrong[3]   Richard Virenque  Erik Zabel[2]   Benoît Salmon   Jacky Durand   Banesto
2000   Lance Armstrong[3]   Santiago Botero  Erik Zabel[2]   Francisco Mancebo   Erik Dekker   Kelme
2001   Lance Armstrong[3]   Laurent Jalabert  Erik Zabel[2]   Óscar Sevilla   Laurent Jalabert   Kelme-Costa Blanca
2002   Lance Armstrong[3]   Laurent Jalabert   Robbie McEwen   Ivan Basso   Laurent Jalabert   ONCE
2003   Lance Armstrong[3]   Richard Virenque   Baden Cooke   Denis Menschow   Alexander Winokurow   Team CSC
2004   Lance Armstrong[3]   Richard Virenque  Robbie McEwen   Wladimir Karpez   Richard Virenque   T-Mobile-Team
2005   Lance Armstrong[3]   Michael Rasmussen   Thor Hushovd   Jaroslaw Popowytsch   Óscar Pereiro   T-Mobile-Team
2006   Óscar Pereiro [4]   Michael Rasmussen  Robbie McEwen   Damiano Cunego   David de la Fuente   T-Mobile-Team
2007   Alberto Contador   Mauricio Soler   Tom Boonen   Alberto Contador   Amets Txurruka   Discovery Channel
2008   Carlos Sastre  Bernhard Kohl[5]   Óscar Freire Gomez   Andy Schleck   Sylvain Chavanel   Team CSC-Saxo Bank
2009   Alberto Contador   Franco Pellizotti   Thor Hushovd   Andy Schleck  Franco Pellizotti   Astana
2010   Andy Schleck[6]   Anthony Charteau   Alessandro Petacchi   Andy Schleck   Sylvain Chavanel   RadioShack
2011   Cadel Evans   Samuel Sánchez   Mark Cavendish   Pierre Rolland   Jérémy Roy   Team Garmin-Cervélo
2012   Bradley Wiggins   Thomas Voeckler   Peter Sagan   Tejay van Garderen   Chris Anker Sørensen   RadioShack-Nissan
2013   Chris Froome   Nairo Quintana  Peter Sagan   Nairo Quintana   Christophe Riblon   Saxo-Tinkoff
2014   Vincenzo Nibali   Rafał Majka  Peter Sagan   Thibaut Pinot   Alessandro De Marchi   ag2r La Mondiale
2015  Chris Froome   Chris Froome  Peter Sagan  Nairo Quintana   Romain Bardet   MOV
2016  Chris Froome  Rafał Majka  Peter Sagan   Adam Yates  Peter Sagan   MOV
2017  Chris Froome   Warren Barguil   Michael Matthews   Simon Yates   Warren Barguil   SKY
2018   Geraint Thomas   Julian Alaphilippe   Peter Sagan   Pierre-Roger Latour   Daniel Martin   MOV
2019   Egan Bernal   Romain Bardet   Peter Sagan   Egan Bernal   Julian Alaphilippe   MOV
2020   Tadej Pogačar   Tadej Pogačar   Sam Bennett   Tadej Pogačar   Marc Hirschi   MOV
2021   Tadej Pogačar   Tadej Pogačar   Mark Cavendish   Tadej Pogačar   Franck Bonnamour   TBV
2022   Jonas Vingegaard   Jonas Vingegaard   Wout van Aert   Tadej Pogačar   Wout van Aert   Ineos Grenadiers
Bledhen  
Klassans ollgemmyn
 
Myghtern an menydhyow
 
Klassans poyntow
 
Gwella diwroser yowynk
 
An moyha kesstrifek diwroser
 
Para
  1. Yn 2007, Riis a amyttyas kemeres droggys rag gwella performyans (EPO). Ny yllir lettya diwroser mar hwarva an offens nans yw moy ages eth bledhen. Ny wra restroryon an Tour konsidra dell waynyas ev lemmyn. Y'n keth bledhen Erik Zabel a amyttyas ev dhe dhevnydhya EPO ynwedh. Y hworgrysir bos Jan Ullrich, a worfennas yn eyl, kablus a'n keth offens drefen y vos henwys yn derivans kreslu Spayn (Operación Puerto) yn 2006. Richard Virenque, a worfennas tressa ha Laurent Dufaux, peswora savla, a veu kablus yn bismer droggys Festina yn 1998.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Yn 2007, Erik Zabel a amyttyas ev dhe dhevnydhya EPO yn 1996. Ny yllir lettya diwroser mar hwarva an offens nans yw moy ages eth bledhen. Ny wra restroryon an Tour konsidra dell waynyas ev lemmyn.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Drefen Armstrong dhe gemeres droggys, daskelwys veu pubonan a'y dryghow yn 2012.
  4. Wosa diwedh an resek, an gwaynyer, Floyd Landis a'n Statys Unys, a veu difennys drefen y vos kablus a gemeres droggys difennys (testosteron). Wosa appel y'n lys, y hanow a veu tennys yn mes ha'n titel a veu res dhe Óscar Pereiro.
  5. 13 Hedra 2008, Bernard Kohl a gonfessyas dhe gemeres EPO (drogg difennys). Y ditel avel myghtern an menedhyow yw konsidrys gwag.
  6. 6 Hwevrer 2012, tennys veu pewas Alberto Contador drefen ev dhe gemeres Clenbuterol ha'n titel a veu res dhe Andy Schleck.