Trelawny Roberts

Arthur Trelawny Cairns Roberts, aswonnys avel Trelawny Roberts, ( 5 Kevardhu 1884 – 28 Hedra 1945) o kowser a vri a Gernewek y’n Dasserghyans a-varr.

Bewnans a-varr

Mab ha tressa flogh o Trelawny Roberts dhe Martin Cairns Roberts (1855-1931), spicer, konselor tre ha justis kres, hag Elizabeth Daw. Y teuth Martin Cairns Roberts a Malvern y’n kynsa le, mes ev a removas dhe Windsor pan veu 16 bloodh. Y wreg a dheuth a Vreanek, Kernow. Yth esa diw hwor gottha dhodho. Adhyskys veu yn Skol Brunswick House. Pan veu 16 bloodh, ev a skrifas dhe Jeneral Baden Powell, meur a vri wosa omsettyans Mafeking, ow kavos gorthyp kuv. Nowodhow an hwedhel a omdhiskwedhas y’n paperyow nowodhow. Ev a dhyskas bos noter, ow triga yn Edgeware, Loundres, hag alenna yn Windsor. Yn 1928 ev a dhemedhis Bessie Williams (1900 – 1975), a Bennsans. I a gavas tri flogh, Martin, Cador ha Noreen.

An yeth Kernewek

Dre skoodhyans y gerens (kyn ny veu y das a Gernow, yth esa dhodho bern meur yn materyow kernewek), ev a dhyskas a-dro dhe istori hag yeth Kernow. Yn fenowgh ev a aretha dhe Gowethas Kernewek Loundres war istori keltek ha’n yeth ha gonisogeth a Gernow.

Ev o onan a eth Kernow yn 1928 neb eth dhe Dreorci yn Kembra rag bos berdhys. Y hanow bardhek o Gonader a Bell, ow kampolla an feth y vos ow skoodhya an yeth a Loundres. Ev a skoodhyas Hal Wyn dhe fondya klassys an yeth Kernewek yn Loundres, ha reknys o dhe vos kowser heb hokkya. Ev a dhyskas Kernewek dhe’y vab, Martin, a vedha mos ganso dhe Gernow rag kewsel gans kowsoryon freth erel ha kemeres rann yn onan a'n servisyow kynsa synsys y'n yeth Kernewek yn 1934. Ytho ev o yn-mysk an bagas kynsa a verdh dhe fondya Gorsedh Kernow. Yn 1928 ynwedh, ev a askorras ha golegi ‘Tre, Pol and Pen’, kuntel-lyver a arethow ha hwedhlow gans niver meur a Gernowyon a vri, kepar hag Arthur Quiller Couch. An gudhlen a veu delinys gans y hwor, Lizzie.

Yn 1937 ev a veu apoyntys avel Kannas an Orsedh (Deputy Grand Bard), savla synsys ganso bys dhe’y vernans yn 1945. Ev o kussulyer laghel dhe Wovernans Mordir Nowydh hag yn-mysk y enours ev o den frynk Cita Loundres. Trelawny Roberts a verwis ogas dhe Bournemouth pan veu war dhy’golyow yn Hedra 1945.