Yeth an Werin
Yeth an Werin (po Yeth an Weryn yn gwreydhek - Kernewek Unys) yw an hanow res dhe guntellesow anformel restrys yn tavernow, koffijiow po treven privedh rag an porpas a glappya Kernewek.
Prederys veu yn kres an 1970ow gans lies dallethor bos eseli Kesva an Taves Kernewek na vynna an yeth bos marnas mater studhya. Y feu an hwarvedhyans yn Enys Manow pan veu tewlys tus yn mes a davern awos i dhe glappya Manowek ynspyryans rag plontyans a-barth an yeth. Kuntel kynsa Yeth an Werin a hwarva wosa ervirans skorren Gernow an Kesunyans Keltek yn 1976 dhe furvya bagas rag avonsya an usyans a Gernewek kewsys. Henwys veu an bagas ma 'Yeth an Werin' gans Mervyn Davey.
An kynsa kuntel a veu synsys 8ves a vis Est 1976 yn tavern an Heron yn Truru. Yn le bos tewlys yn mes, an tavernor a erviras dell dhalvia bos gwell dh'y genwerth gwitha an evysy a-ji dhe'n tavern. Yn mysk an re a veu ena yth esa Graham Sandercock, Bernard Deacon, Mervyn hag Andy Davey, Morwenna ha Loveday Jenkin hag Ian ha Jan Williams.
Kyns pell, yth esa kuntellesow erel owth omvetya yn Poll, ogas dhe Resrudh, gans tus kepar ha Rod Lyon, Jori Ansell ha Brian Webb, hag yn Lyskerrys, gans Ken George, Julyan Holmes ha Wella Brown. Wosa henna, restrys veu kuntellesow dres Kernow oll, hag yn citys kepar ha Loundres ha Kardydh.
Kuntellesow Yeth an Werin re res an chons dhe lies dysker gwellhe aga yeth kewsys.
Yn 2024 yth esa 8 po 9 kuntelles Yeth an Werin owth omvetya pub seythen, gans re erel owth omvetya pub mis. Synsys yw niver a guntellesow warlinen ynwedh, po dre Zoom po Discord hag erel. Henwys yw an kuntellesow ma Yeth an Werin Warlinen.
Herwydh an lyver termyn 'Kernow', kyn ny veu gelwys kuntellesow 'Yeth an Werin', synsys veu kuntellesow pub seythen yn Loundres a 1934 yn-rag, an re na synsys pub nos Vawrth rag dallethoryon, ha'n re na synsys pub nos Vergher rag tus frosek aga Hernewek yn le mayth o usya Sowsnek difennys.