Ynys Mon

Ynys Mon (FSS: Enys Mon) yw ynys vyghan orth penn Kembra. Yma peder tre yn Ynys Mon: Caergybi (Kargybi), Llangefni (Langevni), Biwmaris hag Amlwch (Amlough). Ynys Mon yw konteth hengovek hag awtorita unnik. Moy ages 70% a boblans an ynys a yll kewsel, redya, skrifa, po onderstondya Kembrek. Tiredh an ynys yw leven, yn tihaval dhe dylleryow erell yn Gogledh Kembra. Yma unn bons hyns-horn hag onan fordh-veur ow kevrenna Ynys Mon dhe Wynedh. Kargybi yw kres diwysyans ha karyans an bastell-vro.

Desedhans Ynys Mon a-ji Gembra.

Unn wig vyghan war an ynys yw henwys Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogoch, h.y. "lan Varia poell gwynn goll ogas ha'n fysk droboll lan Tysilyek gogo rudh". Hemma yw an sekond hirra hanow-tyller y'n Norvys, herwydh Lyver Rekordys Guinness.

Esel an Senedh a-barth Ynys Mon yw Albert Owen (Parti Lavur); huni an Kuntelles Kenedhlek Kembra yw Ieuan Wyn Jones (Plaid Cymru).

Yn oes Pennsevigyon Kembra, Mon a wre rann a Brynseth Gwynedh: yn Aberfraw yth o lys Pennsevigyon Gwynedh, sertan.

Savla hyns-horn Llanfairpwyllgwyngyll.