An Guntelles Geltek


An Guntelles Geltek (Bretonek - Ar C'hendalc'h Keltiek, Sowsnek: International Celtic Congress, Manowek - Yn Cohaglym Celtiagh, Albanek - A' Chòmhdhail Cheilteach, Iwerdhonek - An Chomhdháil Cheilteach, Kembrek - Y Gyngres Geltaidd) yw kowethyans gonisogethel a vynn skoodhya an yethow keltek a Iwerdhon, Alban, Kembra, Breten Vyghan, Enys Manow ha Kernow.

Ensampel a fondyans gonisogethel Edit this on Wikidata
Dalleth/Fondya 1917 Edit this on Wikidata

Kowethyans alusennek dibolitek yw an Guntelles Geltek, ha’y amkan yw "... gul dhe besya gonisogeth, delvrysyow, ha yethow an dus geltek, ha gwitha kevren skiansek ha kesoberyans ogas ynter an kemenethow keltek."

Y tegoodh dhe sevel orth kemyska ynter an Kesunyans Keltek (a fogell war vateryow politek) ha’n Guntelles Geltek, kyn hwrello an dhew gowethyans ranna niver a amkanow. Hevelep dhe’n Kesunyans Keltek, an Guntelles Geltek a assay "synsi... kuntelles bledhynnyek kesgwlasek yn onan a’n hwegh gwlas keltek, mars yw possybyl, herwydh rosellans ervirys”.

An Kesunyans Keltek a folsas dhyworth an Guntelles Geltek yn hegar yn 1961 rag sewya amkanow politek, ha lies person yw esel a’n dhew.

Kuntellesow an Guntelles Geltek a-dhia 1972 golegi

1972 -   Kembra (Bangor)
1973 -   Iwerdhon (Baile Coimin / Blessington)
1974 -   Breten Vyghan (Naoned / Nantes)
1975 -   Kernow (Sen Austel)
1976 -   Enys Manow (Purt ny h-Inshey / Peel)
1977 -   Alban (Srughlea / Stirling)
1978 -   Kembra (Karvyrdhin)
1979 -   Enys Manow (Doolish)
1980 -   Iwerdhon (Droim Conrach / Drumcondra)
1981 -   Breten Vyghan (Lannuon / Lannion)
1982 -   Kernow (Pennsans)
1983 -   Kembra (Aberystwyth)
1984 -   Breten Vyghan (Roazhon/ Rennes) dileys drefen y vos politegegys
1985 -   Iwerdhon (Kork / Corcaidh)
1986 -   Enys Manow
1987 -   Alban (Inbhir Nis / Inverness)
1988 -   Kernow (Tewynblustri)
1989 -   Breten Vyghan (Lesneven)
1990 -   Kembra (Abertawe / Swansea)
1991 -   Iwerdhon (Dulyn)
1992 -   Enys Manow (Doolish)
1993 -   Alban (Inbhir Nis / Inverness)
1994 -   Kernow (Aberfala)
1995 -   Breten Vyghan (An Oriant / Lorient)
1996 -   Kembra (Bangor)
1997 -   Iwerdhon (Dulyn)
1998 -   Enys Manow (Purt Çhiarn / Port Erin)
1999 -   Alban (Glaschu / Glasgow)
2000 -   Kernow (Porth Bud)
2001 -   Breten Vyghan (Roazhon / Rennes)
2002 -   Kembra (Karvydhin)
2003 -   Iwerdhon (Dulyn)
2004 -   Enys Manow (Purt Çhiarn / Port Erin)
2005 -   Alban (An t-Òban / Oban)
2006 -   Breten Vyghan (Karaez-Plougêr / Carhaix)
2007 -   Kernow (Tremogh)
2008 -   Kembra (Aberystwyth)
2009 -   Iwerdhon (Sligeach / Sligo)
2010 -   Enys Manow (Doolish)
2011 -   Alban (An Gearasdan / Fort William)
2012 -   Breten Vyghan (Gwengamp / Guingamp)
2013 -   Kernow (Bosvena)
2014 -   Kembra (Kardydh)
2015 –   Iwerdhon (Ros Ó gCairbre / Rosscarbery)
2016 –   Enys Manow (Doolish)
2017 –   Alban (Peairt / Perth)
2018 –   Breten Vyghan (Kemper / Quimper)
2019 –   Kernow (Tewynblustri)
2020 – dileys drefen an epidemik kurunvirus
2021 –   Kembra} (warlinen)
2022 –   Iwerdhon (Loch Garman / Wexford) dileys
 
Eseli a'n Guntelles Geltek yn 1904

Kilva golegi

Wosa kuntelles yn Esedhvos Kenedhlek Kembra yn 1900, synsys veu an Guntelles pan-Geltek yn Dulyn yn 1901. An towl o dhe synsi an Gun telles pub teyr bledhen. Yn 1904 Kernow a dheuth esel a’n Guntelles pan’Geltek.

Istori golegi

Fondyes veu an Guntelles Geltek yn 1917 gans Edward John (politeger kembrek hag esel senedhek rag Konteth Dinbygh est 1910-1918). Delanwesow warnodho o an delvrys a dhasserghi ober an Kuntellesow pan-Geltek kyns Bresel Gynsa an Bys, hag ynwedh sewyansow kowethasek ha gonisogethel an Vresel. An Guntelles gynsa a veu synsys yn 1917 yn Esedhvos Birkenhead. Erel a veu synsys yn Karedin yn 1920, yn Enys Manow yn 1921 hag yn Dulyn yn 1925. Ena, onan a’n arethoryon o Douglas Hyde. Arether apert aral o Agnes O'Farrelly, esel a’n Kesunyans Godhalek ha Cumann na mBan. Pur bosek o hi y’n Guntelles wosa mernans John yn 1931.

Yn 1935, an tyller o Kardydh, hag an BBC a dharlesas alenna. An Guntelles yn 1938 esa yn Enys Manow yn niver a helyow, ytho y feu dewis a arethow ha dadhlow. Avrewlys o kuntellesow kyns Nessa Bresel an Bys kyn hwrug Parti Kenedhlek Alban assaya kemeres rann y’n 1920ow, hag y’n 1930ow Taoiseach Iwerdhon, Éamon de Valera, a assentyas bos tasek dhe’n kowethyans.

Y feu bolgh a unnek bledhen kyns Kuntelles Geltek mis Est 1949 yn Bangor, Kembra le may feu kanasow kepar ha Syr Ifor Williams ha Conor Maguire, Chif Justis Iwerdhon. Synsys veu kuntellesow pub bledhen hogen alena rag. An Guntelles Geltek yn 1950, synsys yn Truru, a veu katalydh rag fondyans Mebyon Kernow an vledhen awosa.

Pub onan a’n hwegh skorren yw anserghek gans aga thowlennow aga honan dres an vledhen. An Guntelles yw synsys yn pub onan a’n hwegh gwlas yn y dro, ha’n ost a dhewis thema an arethow rag an vledhen. Dell yw usys, Kuntelles Geltek Kesgwlasek a gomprehend arethow, vysytyansow dhe dylleryow a vern gonisogethel po istorek, ha hwarvosow ilow ha dons.