Bronn Wenneli
| Bronn Wenneli | |
|---|---|
 Bronn Wenneli gwelys diworth an Torr Garow |
Bronn yn Goon Brenn yw Bronn Wenneli. Ow sevel 420 m a-ugh (1,378 tros-hys), hi yw an ughella poynt yn Kernow. Karnedhek yw penn an vronn, ha growanek yw an dor omma. Yma hi ogas dhe Ryskammel, yntra Lannstefan ha Lannwedhenek yn kledhbarth a Vosvenegh.
Gerdardhyans
golegiBronn Wenneli yw an gerdardhyans avowys hedhyw [1] mes Henry Jenner a brofyas dell o an hanow legrys a 'Bronn Ughella'. An hanow despitys yn Sowsnek yw Brown Willy. Craig Weatherhill re dhisplegyas furv an hanow dres istori.
- Brunwenely c.1200, 1239;
- Brown Wenely 1239;
- Brenwenelyn 1276;
- Bronwenely, Brunwely 1280;
- Brounwenely 1350, 1362;
- Broun Welyn 1386;
- Brounwenyly 1401;
- Brownwenelegh 1450, 1470;
- Brounwellye, Bronwelly 1576;
- Brown-wellye 1584;
- Brounwellie 1639;
- Menar Brownuello 1754.
Yn 2012, lonchys veu kaskyrgh dhe janjya an hanow dhe Vronn Wenneli yn Sowsnek, drefen y vos moy tennvosek dhe dornysi ages Brown Willy. Trigoryon leel a erviras erbynn an tybyans. [2] .[3]
Doronieth ha dororieth
golegiBleyn Bronn Wenneli yw 1,378 (420 m) a-ugh nivel an mor, poynt ughella war Woon Brenn ha Kernow oll. Tipek a Woon Brenn yw doronieth an tir yn y gerghyn - karnow a ven growan kerghynnys gans gonow ananedhys. Yma lies gover ha keunegen yn-kerghyn an bleyn, ha pennfenten Dowr Fowi (Fenten Fowi) yn ogas.
Rann yw an menydh a stat 1,221 erow, Fernacre y hanow, a gomprehend chi bargen tir pymp chambour. Gorrys veu an stat war an varghas yn mis Gwynngala 2016 rag £2.8 milvil ha gwerthys veu mis Ebrel 2017 dhe brener dihanow. Yma dhe'n prener nowydh an gwiryow peuri ha tenna kerwys, kioghyon ha keveloges. Gwir an bobel dhe gerdhes war an menydh a dhur yn-dann Akt an Powdir ha Gwiryow Hens 2000.[4]
Karnow Bron Wenneli
golegi
Yma dhew garn gwrys gans den war an bleyn: karn north Bronn Wenneli yw an ughella gans gorsav trihornegyans Arhwithrans an Ordnans yn ogas.
Ny veu an karn kowys bythkweth, ha hwedhlow hengovek a gampoll dell allsa myghtern Kernow koth bos ow korwedda yn-danno. A'n naw karn veu dedhyes gans an hendhyskonydhyon Nicholas Johnson ha Peter Rose, dedhyas eth anedha o ynter 2162 ha 1746 K.O.K., a gampoll bos an Oos Brons a-varr an chyf spis drehevel rag karnow a'n eghen ma. Karn Bronn Wenneli yw yn-mysk an re moyha dien drefen y dyller pell: distruys veu lies karn hevelep rag gul fosow ha drehevyansow.
Tyller meurgerys yw Bronn Wenneli rag kerdhoryon. Yma resek pub bledhen a-dreus Bronn Wenneli a dhalleth ha gorfenna yn Jamaica Inn, tavern koth an kocha bras henwys yn hwedhel Daphne du Maurier yn 1936 a'n keth hanow.
Kerghynnedh
golegiMeur yw hanow Bronn Wenneli drefen fenomenon keweroniethel henwys Effeyth Bronn Wenneli, yn le may tispleg glaw poos dres tir ughel ha gwaya gans an gwyns rag pellder hir. An effeyth a askor glaw leel fest poos a yll kawsya liv kepar ha Liv Kastell Boterel 2004. Yn acheson aral a'n Effeyth, linen a gowasow a dhisplegyas 27 Mawrth 2006 rag 145 mildir dhyworth Bronn Wenneli dhe Gonteth Rysoghen.[5]
Yn dyffrans dhe vreow erel war Woon Brenn, nyns eus meur a dhustuni a drevesigeth kynsistorek war Vronn Wenneli. Martesen usys veu avel tyller solempnita yn le. Nyns eus kylghow meyn na bynkyow treven yn ranndir an bleyn. Diskudhys veu remenans 17 a dreven war ledrow isel an est ha 23 aral war ledrow isel an west, mes sempel yns i rag devnydh sesonek yn unnik.[6]
Devynnow
golegi- ↑ [Weatherhill, Craig (1995) Cornish Place Names and Language
- ↑ "Campaign to change Brown Willy's name". BBC News. 5 November 2012. https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-cornwall-20203832.
- ↑ "Hands off Brown Willy". The Daily Telegraph. 5 November 2012. https://www.telegraph.co.uk/comment/telegraph-view/9655920/Hands-off-Brown-Willy.html.
- ↑ "Brown Willy is sold". The Cornishman: p. 26. 27 April 2017.
- ↑ "Floods". UKTV. http://uktv.co.uk/eden/item/aid/585100. Bronn Wenneli
- ↑ Bender, Hamilton & Tilley (2008), p. 388
|
Porth Kernow – Tre rag folennow ha klassys Wikipedya a-dro dhe Gernow. |