Fyord

Klass	baya, korf dowr, pleg an mor
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Fyord ew baya hir ha kul gen tenwednow pur serth, gwres gen rewliv. Furvyes enjei pan wrelho rewliv usya nans U dre'n processys a dhestryppya ha skravinas. Ma dhe'n rewliv gordhownnhes an nans kensrewlivek rag gara nans U pur dhown. Woja rewlivans ma level an mor ow terevel dhe veudhi an fyord.

En pedn an fyord ryb an mor ma treudhow lebmath ew an nans bassa (le down). Mars uji level an treudhow a-ugh level an mor, lydn dowr fresk ew an sewyans.

Woja Oos an Rew, ma teudhans an rew ow hwarvos war-barth ha derevyans en level an tir. Ma le a boos war an tir woja teudhans an rew hag usuyans radn a'n godhas. Hanow an process ma ew isostasi. Terweythyow derevyans an tir drefen isostasi ew moy ages derevyans en level an mor. An brassa radn a fyordow ew downna ages an mor en ogas: ma dhe Sognefjord en Norgagh downder a 1,300m en-dadn level an mor. Dell ew usys ma krib gwres a garrek weli ogas dh'y aber drefen bos le a usyans gen an rewliv ena po bos godhasa pednmarian ena. Ma an treudhow ma ow kawsya frosow ha trobollow, pekar ha Saltstraumen en Norgagh.

Tednvos tornyji ew fyordow lebmyn, ha ma lies gorhel morviajya ow vysytya fyordow yn Norgagh, Kanada, Alaska ha Mordir Nowydh.

Nag ew fyord an keth tra ha morval. Fyord ew tirfurv rewlivek, gwres der usyans ha derevyans en level an mor. Morval ew tirvurv gwres dre dherevyans en level an mor hepken.

Geirangerfjord - fyord n Norgagh
Mappa a fyordow Norgagh
Lustrafjord, Norgagh
Gorhel morviajya en Sognefjord
Troboll Saltstraumen

Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.