Gorsedh Kembra

Ensampel a	gorsedd
Pennplas	Kembra
Gwiasva	https://www.gorsedd.cymru
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Kowethas a verdh, lenoryon, ilewydhyon ha pobel erel a vri yn gonisogeth Kembrek yw Gorsedh Kembra (Gorsedd Cymru po Yr Orsedd. Fondys veu avel Gorsedd Beirdd Ynys Prydain gans Iolo Morganwg yn Loundres yn 1792. Y hanow leun a bes avel hanow solempyel. Yn mis Est 2019 ervirys veu gul devnydh a hanow Gorsedd Cymru a-der Gorsedd y Beirdd.

Tri bagas a eseli yw rann a’n orsedh, pub bagas gans y liw y honan. An Archdderwydd (Bardh Meur Kembra) a dheu pub termyn dhyworth an huni a wisk gwynn. Y hyllir dos ha bos esel dre seweni yn apposyans, bos dewisys dhe vos esel po gwaynya an Gader, Koron po Medal Yeth Plen (Medal Ryddiaith) y’n Eisteddfod Genedlaethol (Esedhvos Kenedhlek Kembra). An Orsedh a syns kuntellesow yn Kylgh an Orsedh keffrys ha war wariva an Esedhvos. Unnweyth synsys veu kuntelles yn Breten Vyghan.

Pub bledhen enorys yw Kembrion a vri re worras kevrann dhe Gembra rag bos eseli a’n Orsedh.

Synsys veu Esedhvos Karvyrdhin 1819 yn Ostel Bush Idhyow (po’n Ivy Bush) le may feu ervirys komprehendya an Orsedh avel rann a’n devosow. A-dhia an termyn na an Orsedh re dheuth ha bos kesstyr ha solempnitys an Esedhvos Kenedhlek, yn arbennik solempnitys an Kaderya, Kurunya ha’n Medal Yeth Plen. Nebes Berdh Meur re usyas aga savla dhe wul diskleryansow politek.

Ober dismygyans Iolo Morganwg yw an Orsedh. Arwodhik an Orsedh yw an Nod Cyfrin (Awen) yw kevys war oll regalia an Orsedh. Ynmysk an re yw gwiskys gans an Archdderwydd yw kurun, diwvronnek ha ternwelen. Ow longya dhe’n Orsedh ynwedh yma Baner an Orsedh, Kledha an Orsed ha’n Hanterkledha. Kledha an Orsedh yw usys rag ygeri ha dega an Orsedh dres solempnitys an esedhvos. Kledha kres yw hi hag otta prag na vydh ev nevra tennys yn kowal dhyworth an woon.

Komendys yw an Korn Hirlas dhe’n Archdderwydd gans onan a vammau an vro dhe ystyn dynnargh dhe’n huni gelwys dhe’n esedhvos. Yn istorek, korn eva koth yn lys an pennsevigion a ystynnas dynnargh dhe’n dus gelwys dhe’n lys. Onan a’n maghtethyon a gynnik ro dhe’n Archdderwydd, hemm yw toos a ys, gwels ha blejennow avel arwodh a rohow Duw dhe’n vro.

Gorsedh Kembra a wrug gweres fondya Gorsedh Breten Vyghan yn 1900 ha Gorsedh Kernow yn 1928.