Lanthanom
Elven gymyk yw lanthanom, niver 57 y'n Vosen Beriodek. Y furvell gymyk yw La. An hanow a dheu dhyworth an ger Greka lanthanein, ow styrya growedha yn kel. Onan a'n elvennow gelwys dor-tanow yw mes kamm yw an hanow ma awos nyns yw re anedha tanow vytholl. Lanthanid via term gwell, hanow a dheu dhyworth an elven ma. Nyns eus rann dhe lanthanom y'n korf denel, mes usys yw lanthanom avel medhegneth dhe weres pobel gans kudynnow loneth.
 | |
 | |
| Ensampel a |
Elven gymyk, substans gymyk  |
|---|---|
| Furvell gymyk |
La |
| Dydhyas diskudhans |
Genver 1839 |
| Niver atomek |
57 |
| Elektronegedhegedh |
1.1 |
| Rann a |
period 6, elven bagas 3 |
 Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia | |
Diskudhys veu lanthanom yn mis Genver 1839 gans Carl Gustav Mosander (1797-1858) y'n Fondyans Karolinska, Stockholm. Ev a hwithras ceriom nitrat hag ev a gavas gwrysow elven 'nowydh' dhyworto. Y goweth Baron Jöns Jacob Berzelius a grampollas an hanow lanthanom.
An moon monazit a gomprehend a-dro dhe 25% lanthanom. Askorrys yw 12,500 tonnas an vledhen, dre vras y'n Statys Unys, China ha Russi. Usys yw avel kesalkenyow, rag ensampel lanthanom ha nikel - LaNi5 yw pur dha rag sugna an gass hidrojen (da vydh hemma y'n termyn a dheu mars yw usys hidrojen avel keunys). Usys yw meur a lanthanom dhe wul batriow hidrid nikel-alkan La(Ni3.6Mn0.4Al0.3Co0.7). Usys yw avel katalydhyon, avel kathodow pooth yn pibennow gwakter elektronek, hag yn livwolowys.
Poos atomek lanthanom yw 138.91, y boynt teudhi yw 921°C ha'y boynt bryjyon 3460°C. Y dhosedh yw 6.1kg an liter. Alkan arghansek yw, medhel lowr dhe dreghi gan kollell.
Mirva
golegi-
Carl Gustav Mosander -
Jöns Jacob Berzelius -
An moon monazit -
Kathod pooth lanthanom -
Batri nikel-alkan hydrid rag an karr Toyota Prius -
Livwolowys yn sportva krycket
-164025.jpg)
