E.G. Retallack Hooper

Ernest George Retallack Hooper (11 Du 1907 – Metheven 1998) o den a boos y'n dasserghyans kernewek wosa Nessa Bresel an Bys. Dyskader, skrifer ha jornalydh o a Egloskubert.

Bewnans a-varr

Genys veu yn 1907 dhe Simon Hooper (1869 – 1911) ha Julia Jane Retallack (1869 – 1940). Pan veu Hooper teyr bloodh, y das, neb o kapten bal, a verwis yn 1911 yn balweyth owr yn Johannesberg.

Dyski Kernewek

Yn 1924 ev a gestavas Robert Morton Nance, neb a wre restra klassys Kernewek yn Porth Ia y’n termyn na. Hooper a dhyskas an yeth dhyworth lyver Henry Jenner, ‘A Handbook of the Cornish Language’. Wosa henna, ev a removas dhe Loundres, le mayth o dysker yn klass Hal Wyn (Ralph Allin-Collins). Ynwedh ev a gavas dyskansow gans A.S.D. Smith (Caradar). Hooper o onan a’n pymp bardh kynsa amyttys dhe’n Orsedh dre frosuster y’n yeth yn 1932. Talek o y hanow bardhek.

Bledhynnyow an Vresel ha demedhyans

Ev a radhyas yn lowarthieth yn Kew ha dres an 1930ow, ev o onan a’n eseli moy politek a Dyr ha Tavas, movyans yowynkneth furvys rag avonsya an yeth Kernewek. Erbynn 1939 ev o lowarther an konsel yn Torquay, Dewnans. Dres Nessa Bresel an Bys ev o y’n Luyow Arvek yn Gibraltar, le may skrifa yn Kernewek orth Kernowogyon kepar ha A.S.D. Smith hag Edwin Chirgwin. Wosa an Vresel, ev a dhemedhis Bertha Annie Southwood (1907 – 1996) yn 1950. Diflogh ens i. Hi a dheuth bardh a’n Orsedh yn 1964 hy honan, yn-dann an hanow Kekezza. Y wrek a’n gennerthas dhe vos dyskader.

Adhysk

An yeth kernewek ev a dhyskas yn y ji yn Kammbronn. Hooper o an kynsa dhe assaya kommendya Kernewek dhe skolyow avel devnydh skol. Ev a dhallathas dyski Kernewek dhe dhyskoryon yn skol brivedh Mount Pleasant, Kammbronn, ha diwettha skol brivedh aral, Strangways House, Truru war-barth ha Joan Petchey. Yn skon, y feu keswel gans Alan Whicker ha’n klass a veu rann a dowlen ‘Tonight’ an BBC. Wosa henna y teuth Westward Television ha pellwolok Kembrek.

Bewnans politek ha’n Orsedh

Ev a weresas fondya Mebyon Kernow yn 1951. Pur weythresek o ev yn kaskyghow etholans an 1960ow. Ev o etholys avel lewydh enoradow an parti yn 1973. Wosa Richard Gendall dhe fondya an lyver-termyn ‘An Lef’ yn 1952, Hooper a dheuth ha bos pennskrifer yn 1954. An hanow a janjyas dhe ‘An Lef Kernewek’ ha pesya avel pennskrifer a wrug rag an seytek bledhen nessa. Wosa mernans Robert Morton Nance, ev a dheuth ha bos Bardh Meur an Orsedh rag an termyn 1959-1964. Dres y dermyn avel Bardh Meur, Hooper a ventenas kevrennow ogas dhe Orsedhow Kembra ha Breten Vyghan, hag esel o ev a’n dhiw.

Dyllansow

Yn y vledhynnyow diwettha, y wolok ha klyw a fyllis, ha nyns o yn yeghes da. Rag lies bledhen ev o skrifer an goloven lowartha yn paper nowodhow 'West Briton' . Yn mysk y hwelyow liennek, yma pennskrifyansow a Lyver Hymnys ha Salmow (1962) ha Gwryans an Bys (1985). Onan a'n erthyglow kynsa skrifys ganso o "Kernow yn Catalunya", gormelys gans John Parry a skrifas an erthygel ow tochya lien Kernewek y'n Encyclopedia of Literature, golegys gans Joseph Shipley yn 1946. Y tyllas Talek Kemysk Kernewek yn 1964 ynwedh.

Bleynyes gans: Mordon

Bardh Meur 1959–1964

Holyes gans: Gunwyn

• An Bibel yn Kernewek