Teknegieth
Teknegieth ("godhonieth kreft", a'n Hen Reka τέχνη, techne, "art, sleyneth, kalder leuv"), po teknologieth, yw gisyow ober, sleynethow, manerow ha argerdhow usys y'n askorrans gwara po gonisyow po yn kowlwrians a amkanow, kepar ha hwithrans godhoniethek. Teknegieth a yll bos an godhvos a isyow ober, argerdhow, hag erel po teknegieth a yll bos neythys yn jynnys rag esya oberi heb godhvos manylys a'ga oberyans.
Tus a yll devnydhya teknegieth rag:
- Askorra gwara po gonisyow
- Kowlwul amkanow, kepar ha hwithrans godhonieth po danvon sterlestri dhe'n loor
- Assoylya kudynnow, kepar ha kleves po divotter
- Gul taklow a wren seulabrys esya
An furv sempla a deknegieth yw an displegyans hag us a doulys selvennel. An dismyk kynsistorek a doulys men furvys, sewyes gans an diskudhans a fatel rewlir tan, a voghhes fentennow boos. An Hweldro Neolithek a ystynnas hemma, ha peswarplegya an sosten kavadow. Dismyk an ros a weresas denses dhe rewlya ha viajya y'ga kerghynnedh. Dismygow erel, kepar ha'n gorhel, a weresas tus dhe dreusperthi gwara ha'ga honan. Teknegieth kedhlow, kepar hag an gwask-pryntya, an pellgowser, ha'n kesrosweyth, a ledyas dhe ollvyselheans.
Yma lies effeyth a deknegieth. Hi a weresas gans displegyans a erbysiethow moy avonsys (an erbysieth ollvysel a'n jydh hedhyw y'ga mysk) hag amyttya sevel renkas sygerneth. Lies argerdh teknegel a askorr is-askorasow henwys defolyans hag i a dhiskarg asnodhow naturel ha kisya kerghynnedh an Nor.
Yma dadhlow filosofek yn kever devnydh teknegieth, gans fowt akord ow tochya mar kwra teknegieth gwellhe bewnans denses po na. Neo-Luddieth, direwl-primitivieth ha gwayansow haval a wrug kabli teknegieth. I a lever y hwra teknegieth kisya an kergynnedh hag estrenegi tus. Skoodhyans a dybyansow kepar ha treusdhenelieth a wel avonsyans teknegel dhe besya avel da ha dhe les dhe'n gemeneth ha dhe dus.
Yma'n erthygel ma owth usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek kres.
|
Onan a'n deg erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma. |