Terbiom
Elven gymyk yw terbiom, niver 65 y'n Vosen Beriodek. Y furvell yw Tb. An hanow a dheu dhyworth tre Ytterby yn Sweden. Terbiom yw onan a beder elven henwys dhyworth an dre ma. Onan a'n elvennow dor-tanow po lanthanid yw. Nyns eus rann vewoniethel dhe'n elven. Pur serrys yw polter ha kesstoffow terbiom dhe'n kroghen ha lagasow.
Ensampel a | Elven gymyk |
---|---|
Furvell gymyk | Tb |
Dydhyas diskudhans | 1843 |
Niver atomek | 65 |
Elektronegedhegedh | 1.2 |
Rann a | lanthanid, period 6 |
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia |
Enyshes veu terbiom rag an kynsa prys yn 1843 gans Carl Gustaf Mosander yn Stockholm. Ev a gavas terbiom dhyworth dor yttria (ytriom oksid) . Chif moon terbiom, kepar hag an elvennow lanthanid erel, yw monazit, mes yn mynsow pur vunys (yn acheson monazit - 0.05%). Askorrans ollvysel yw a-dro dhe 10 tonnas an vledhen, dre vras yn China ha'n Statys Unys. Nyns eus meur a dhevnydhyow dhe derbiom, drefen y vos mar danow ha kostek (pedergweyth pris platinom). Gnasen goynt kesalkenyow terbiom yw aga bos hirheys po berrheys pan vo yn park tennvenek, rag ensampel kemyskans a derbiom, dysprosiom ha horn (Tb0.3Dy0.5Fe2), henwys terfenol-D. Kesalkenyow avel hemma a yll synsi meur a nerthedh, ha godhonydhyon a wra hwithrans dhe weles mar kyll terfenol-D oberi jynnow ha pompyow munys. Usys yw terbiom yn laserow ha bollennow golow nerthedh isel.
Poos atomek terbiom yw 158.93, y boynt teudhi yw 1356°C ha'y boynt bryjyon yw 3120°C. Y dhosedh yw 8.23kg an liter. Alkan arghansek yw, medhel lowr dhe dreghi gans kollell.
Mirva
golegi-
Carl Gustav Mosander
-
Monazit
-
Ytterby
-
Usys yw terbiom yn devisyow studh-soled
-
Usys yw terfenol-D yn treusydhyon tennvenstrothys (magnetostrictive transducers)