Dydhyador an Repoblek Frynkek

Yth usys Dydhyador an Repoblek Frynkek po Dydhyador an Domhwelans Frynkek yn Pow Frynk ynter an blydhynyow 1793 (blydhen II) ha 1805 (blydhen XIV). Y'n system ma a dhydhyans, dalleth an vlydhen o dydh an kehysnos kynyavel, an pyth yw dre vras an 22^ens a vis Gwynngala. Kyn feu an dydhyador ma dyllys yn soedhogel gans an Guntelles Kenedhlek dhe'n 24^ens a vis Hedra 1793, y leverys blydhen I an dydhyador dhe dhalleth an 22^ens a vis Gwynngala 1792, an jydh pan veu deklarys an Kynsa Repoblek Frynkek.

An dydhyador nowydh, gravyes yn 1794 gans Louis-Philibert Debucourt.

An dydhyador ma a rann an vlydhen ynter dewdhek mis a 30 dydh, ha pymp po hwegh dydh keworransel nag yns rann a vis vyth, henwys yn kynsa les sans-culottides yn enor an sans-culottes, mes henwys wosa an vlydhen III (1795) les jours complémentaires (an dydhyow kollanwansel).

An misyow

Dydhyador an Repoblek a dhallathas dhe dermyn an kehysnos kynyavel, hag yth esa ynno dewdhek mis a 30 dydh, pubonan anedha gans hanow selys war an bys naturel:

• Kynyav:
  • Vendémiaire (dhiworth an ger latin vindemia, "trevas gwin"), ow talleth an 22^ens, 23^ens, po 24^ens a vis Gwynngala
  • Brumaire (dhiworth an ger frynkek brume, "niwl"), ow talleth an 22^ens, 23^ens, po 24^ens a vis Hedra
  • Frimaire (dhiworth an ger frynkek frimas, "rew"), ow talleth an 21^ens, 22^ens, po 23^ens a vis Du
• Gwav:
  • Nivôse (dhiworth an ger latin Nivosus, "erghek"), ow talleth an 21^ens, 22^ens, po 23^ens a vis Kevardhu
  • Pluviôse (dhiworth an ger latin pluviosus, "glawek"), ow talleth an 20^ves, 21^ens, po 22^ens a vis Genver
  • Ventôse (dhiworth an ger latin ventosus, "gwynsek"), ow talleth an 19^ves, 20^ves, po 21^ens a vis Hwevrer
• Gwenton:
  • Germinal (dhiworth an ger latin germen, "hasenn"), ow talleth an 20^ves po 21^ens a vis Meurth
  • Floréal (dhiworth an ger latin flos, "bleujenn"), ow talleth an 20^ves po 21^ens a vis Ebryl
  • Prairial (dhiworth an ger frynkek prairie, "pras"), ow talleth an 20^ves po 21^ens a vis Me
• Hav:
  • Messidor (dhiworth an ger latin messis, "ysasver"), ow talleth an 19^ves po 20^ves a vis Metheven
  • Thermidor (dhiworth an ger grew thermos, "toemm"), ow talleth an 19^ves po 20^ves a vis Gortheren
  • Fructidor (dhiworth an ger latin fructus, "froeth"), ow talleth an 18^ves po 19^ves a vis Est

Deg dydh an décade

Pub mis yw rennys ynter teyr décade po 'seythun' a dheg dydh, henwys yn sempel:

• primidi (kynsa dydh)
• duodi (nessa dydh)
• tridi (tressa dydh)
• quartidi (peswara dydh)
• quintidi (pympes dydh)
• sextidi (hweghves dydh)
• septidi (seythves dydh)
• octidi (ethves dydh)
• nonidi (nawves dydh)
• décadi (degves dydh)

Dydhyow an vlydhen

Kynth yw pub dydh y'n dydhyador gregorek yn-dann an Eglos Katholik Romanek kelmys gans hanow neb sans po sanses, pub dydh kemmyn yn Dydhyador an Repoblek Frynkek yw henwys yn enor unn plans po moen. Pub quintidi a'n jeves hanow unn enyval, ha pub décadi a'n jeves hanow unn toul.

Kynyav

Vendémiaire (22 Gwynngala ~ 21 Hedra)	Brumaire (22 Hedra ~ 20 Du)	Frimaire (21 Du ~ 20 Kevardhu)
Raisin (Grappa) Safran (Safron) Châtaigne (Kestenenn) Colchique (Safron) Cheval (Margh) Balsamine (Balsaminenn) Carotte (Karetysenn) Amarante (Amaranth) Panais (Panesenn) Cuve (Kuva) Pomme de terre (Aval-dor) Immortelle (Kalavleujenn) Potiron (Pompyon) Réséda (Melynguv) Âne (Asyn) Belle de nuit (Mirabilis, "Tegenn an Nos") Citrouille (Pompyon) Sarrasin (Gwaneth frynk) Tournesol (Howlles) Pressoir (Gwask gwin) Chanvre (Kewargh) Pêche (Aval-gwlanek) Navet (Ervinenn) Amaryllis (Amaryllis) Boeuf (Ojyon) Aubergine (Plans oy) Piment (Puber chilli) Tomate (Aval-kerensa) Orge (Heydh) Tonneau (Balyer)	Pomme (Aval) Céleri (Kegisenn hweg) Poire (Perenn) Betterave (Betysenn rudh) Oie (Goedh) Héliotrope (Bleujenn howldro) Figue (Figysenn) Scorsonère (Reydhenn an sarf) Alisier (Kerdhinenn wyls) Charrue (Arader) Salsifis (Barv gaver lowarth) Macre (Kestenenn-dhowr) Topinambour (Topinambour) Endive (Endiv) Dindon (Yar Gyni) Chervis (Chervisenn) Cresson (Belerenn) Dentelaire (Les plomm) Grenade (Greunaval) Herse (Harow) Bacchante (Jinjiber gwyls) Azerole (Aserola) Garance (Gwreydhenn rudh) Orange (Owraval) Faisan (Fesont) Pistache (Pistashio) Macjonc (Pysenn gelerek) Coing (Kwynn) Cormier (Kerdhinenn) Rouleau (Rolven)	Raiponce (Kernegynn) Turneps (Ervinenn) Chicorée (Barv managh) Nèfle (Merys) Cochon (Hogh) Mâche (Letysenn oen) Chou-fleur (Kowlvleujenn) Miel (Mel) Genièvre (Merywenn) Pioche (Pigell) Cire (Koer) Raifort (Marghredik) Cèdre (Sederenn) Sapin (Sybwydhenn) Chevreuil (Yorgh) Ajonc (Eythin) Cyprès (Kupresenn) Lierre (Idhyow) Sabine (Merywenn) Hoyau (Kravell) Erable sucré (Gwinwelenn) Bruyère (Grug) Roseau (Korsenn) Oseille (Bara an gog) Grillon (Gryll) Pignon (Knowenn sabenn) Liège (Korkenn) Truffe (Kelerenn vogh) Olive (Olewenn) Pelle (Pal)

Gwav

Nivôse (21 Kevardhu ~ 19 Genver)	Pluviôse (20 Genver ~ 18 Hwevrer)	Ventôse (19 Hwevrer ~ 20 Meurth)
Tourbe (Towargh) Houille (Glow) Bitume (Pyg dor) Soufre (Loskven) Chien (Ki) Lave (Lava) Terre végétale (Gweres) Fumier (Teyl) Salpêtre (Salpeter) Fléau (Fust) Granit (Growan) Argile (Pri) Ardoise (Kyllas) Grès (Krag) Lapin (Konin) Silex (Kellester) Marne (Marg) Pierre à chaux (Kalgh) Marbre (Marbel) Van (Kanstell-wynsella) Pierre à plâtre (Jypsum) Sel (Sel) Fer (Horn) Cuivre (Kober) Chat (Kath) Étain (Sten) Plomb (Plomm) Sink (Sink) Mercure (Arghans byw) Crible (Rider)

An erthygel ma yw skrifys yn Kernewek Kemmyn.