Kell
Yn bewonieth, an kell po gogell yw an kesweyth selyek a organedhow. Kellow oll yw gwrys der an rannans a gogellow erel.
Ensampel a | klass a gesweyth korfoniethel, cell type |
---|---|
Klass | biological component, kesweyth korfoniethel |
Rann a | multicellular structure, group of cells, tissue |
Synsys ynno/i | cellular component |
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia |
An kerghynnedh yn-mes a'n gell yw diberthys a'n sitoplasm (po kellblasma) y'n gell gans kennen an gell. A-bervedh a nebes gogellow, rannow a'n wogell yw pupprys diberthys a rannow erel. An rannow divaglys ma yw henwys organel (kepar hag organ byghan). Organellow a wra taklow dyffrans y'n gell. Ensamplow an re ma yw an sprusen (yn Sowsnek: nucleus) le may ma an drenken dhioksiribonukleyek (TDN, po yn Sowsnek: DNA), ha mitokondria (po neusreunen) le mayth yw nerth kymyk ketreylys.
Organedh a yll bos klasshes avel unngellek (hag yw gogell unnik, kepar ha bakteria) po lieskellek (y'ga mysk losow ha miles). Nyns yw an brassa rann a gellow plansow hag eneval gweladow marnas yn-dann korrwelell wolow gans a 1 dhe 100 mikrometer. Y tismygir bos a-dro dhe 40 trilvil (4×1013) kell yn korf denel.
Kellow o diskudhys yn 1665 gans Robert Hooke neb a'n gelwis herwydh aga semlans orth kellow usys gans menegh yn managhti. Devedhys yw an ger 'kell' a-dhyworth an Latinek cellula hag a styr 'stevel vyghan'.
Yma'n erthygel ma owth usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek kres.
Onan a'n kans erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma. |