Niger (avon)
An Dowr Niger yw an avon hirra yn Afrika West gans hys a voy es 4180 km (2500 mildir). Hy shap yw krommen, ow resek dhe'n north-est dhyworth Gyni dre Mali ha Pow Nijer, hag en dhe'n soth-est dre Nijeri. Hy a dhrehedh an Keynvor Iwerydh avel delta meur ryb Morblek Gyni. Dowr Niger yw an tressa avon hirra yn Afrika (wosa an Nil ha Kongo). An ragavon posekka yw an Benue.
Sort | avon |
---|---|
Doronieth | |
Gwlas | Benin, Gyni, Mali, Pow Nijer, Nijeri |
A-ugh an mor | 200 Meter |
Kesordnogyon | 9.0972°N 10.6828°W, 5.3222°N 6.4692°E |
Pennfenten | Gyni |
Aber | Gulf of Guinea |
Ragavonyow | Sokoto River, Benue River, Bani River, Béli River, Gorouol, Sirba River, Tapoa River, Mékrou River, Dallol Bosso, Sankarani River, Milo River, Tinkisso River, Kaduna River, Sota River, Goroubi, Alibori River, Anambra River, Oli River, In-Ates, Gurara River |
Kreungylgh | 2,117,700 |
Hys | 4,180 |
Diskargans | 8,630 |
Lynnyn | Kainji Lake |
Gerdardhyans
golegiNyns eus denvyth a wor dhyworth ple teuth an hanow Niger. Nyns eus dustuni ev dhe dhos dhyworth an ger Latin rag "du", niger, ha gwirhaval yw del wrussa hwithroryon tiryow a Bortyngal usya an ger "negro", yn neb kas. Ynwedh, nyns yw an Niger avon gans dowr 'du' avel an Rio Negro yn Amerika Dhyghow. Ytho an brassa rann a dus a breder an hanow dhe dhos pobel wreydhek an pow may fe usys an hanow "Quorra" war vappys . Possybylta yw an lavar Tuareg gher n gheren, berrheys dhe 'ngher' po "niger", rag rann an avon ogas dhe Timbuktu.
Nigeri ha Niger a gemmer aga henwyn dhyworth an avon. An bobel a drig ryb an avon a's teves lies hanow rygdhi, kepar ha Jeliba ("avon vras" y'n yeth Manding), Isa ber ("avon vras" yn Songhay), Oya (duwies an avon dhe'n dus Yoruba) ha Kworra po Quorra
Doronieth
golegiDowr an avon yw kler gans saw 10% kemmys a wodhes avel an Dowr Nil. Hemm yw drefen bos pennfenten an Niger desedhys war garrygi pur goth ma nag yw meur a wodhes. Kepar ha'n Nil, an Niger a brev liv bledhynnyek yntra mis Gwynngala ha mis Me.
Gnas koynt a'n avon yw delta yn pervedh an pow. Hemm a furv le mayth yw an avon le serth a-dhesempis. Ytho furvyes yw ranndir a goveryow junys, korsow ha lynnyn an keth arenebedh avel Pow Belg. Da yw an liv bledhynnyek rag pyskessa hag ammeth.
Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma. |