Trilobita

Trilappogyon Trilobita Efander menhesennow: Kembrek A-varr – Permek Diwedhes 521-252 Ma
Kainops invius (Dewnek A-Varr)
Eghen a Paradoxides (Kambrek Diwedhes)
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:	Animalia
Isgwlaskor:	Eumetazoa
(anrenkys):	Bilateria
Ughfylum:	Ecdysozoa
Fylum:	Arthropoda
Isfylum:	†Trilobitomorpha
Klass:	†Trilobita Walch, 1771
Urdhow
†Agnostida †Asaphida †Corynexochida †Harpetida †Redlichiida †Lichida †Odontopleurida †Phacopida †Proetida †Ptychopariida

Trilappogyon, po trilobites yw melldrosogyon difeudhys hag o an enevales kynsa aswonys dhe vos perghen lagasow. Yth esa palster anedha dres an Osweyth Paleozoek. Aga gwandrans o a-derdro'n bys, saw yn kerghynedhow dowr sall. Difeudhys vons y'n Hwarvedhyans Difeudhyans Permek-Triassek.

Trilappogyon a vywa yn lies fordh. Re a waya dres leur an mor avel preydhyoryon, dybroryon skullyon po dybroryon sidhel, hag erel a neuvya, ow tybri war blankton. An brassa rann a vewvaow ekologel melldrosogyon an mor a-lemmyn yw gwelys yn trilappogyon ynwedh.

Rennys o aga horfow dhe deyr rann: an penn (po cephalon), an thoraks (brest), gwrys a bys dhe 30 tregh, ha'n lost (pygidium). Yn-danna, ha skant yns i gwelys, yw tri hopel a arrow rag an penn. Yma kopel a arrow pub kleudhik plewrek war an thoraks ynwedh.

Trilappogyon yn an enevales kynsa aswonys dhe allos gweles. An trilappogyon a-varra a's tevo lagasow komplek gans lensow gwrys a galsit. Nebes trilappogyon a's tevo lagasow byghan po heb lagasow vytholl. Dell hevel, i o trigys yn kerghynedhow tewl.

Aga hys o ynter 1mm - 72cm, dell yw usys ynter 3-10cm. An trilappek moyha y'n bys, Isotelus rex, a veu diskudhys yn 1998 gans godhonydhyon a Ganada war lannow Baya Hudson.

• 
  Dalmanites limulurus dhyworth karrygi a Amser Silurek yn Evrek Nowydh, Statys Unys
• 
  Asaphus lepidurus dhyworth karrygi Ordowek ogas dhe Sen Pederburg, Russi.
• 
  Asaphiscus wheeleri dhyworth karrygi Kembrek yn Utah, Statys Unys.

Trilappogyon a omdhiskwedhas nans yw 600 milvil bledhen dres an Amser Kembrek, dell hevel, ow longya dhe'n fylum Arthropoda. An fylum ma a gomprehend (78%) an enevales moyha sewenus anedha oll, ow komprehendya kankres, kanstrosow, kevnis, bibynes bubyn ha hwesker. An trilappogyon, ow triga yn morow bas, a sewenas avel neuvyoryon, kramyoryon ha tellyoryon 350 milvil bledhen. Dres termyn, i a esplegyas yn uskis dhe efander a furvow koynt ha teg.

Diskudhans

Meurgerys o trilappogyon y'n kynsa le nans yw 25,000 bledhen yn Pow Frynk may feu dew ensampel diskudhys yn trevesigeth Cro-Magnon, yn tyller henwys "La Grotte du Trilobite". Kevys veu onan anedha gans toll tardrys ynno ha gwiskys avel afinans. Erel re beu diskudhys yn bedhow Ejyp, Hen Res, ha Rom. Menhes trilappyek a veu gwerthys yn stretow Europa y'n 15ves kansvledhen. Kuntellys vons gans Thomas Jefferson ha Benjamin Franklin.