Karrek dreusfurvek
Karrek dreusfurvek ew karrek thew chanjys awos tobmder po gwaskedh. E hwer treusfurvyans dell ew usys ogas dhe omherdhyans a vagma po down e'n gresten.
![]() | |
Ensampel a |
rock type ![]() |
---|---|
Klass |
karrek ![]() |
Acheson |
Treusfurvyans ![]() |
![]() |

Ma tempredhow moy es 150 dhe 200°C (300 dhe 400°F) ha gwaskedhow a 100 megapascal po moy (1,000 bar) owth effeythya an garrek wreydhek (protolith), neb a gaws chanjyow fisegel po kemegel meur. Dres an process ma, ema an garrek en studh soled, bes dres termyn hei a wra daskwrisegi dhe wiasedh po komposyans nowydh. An protolith a ell bos karrek danek, karrek wodhasek po karrek thew treusfurvek solabres.

Karrygi treusfurvek ew radn veur a gresten an Nor hag a furv 12% a enep an tir.
Klassans
golegiKarrygi treusfurvek a ell bos klassys herwydh an protolith, aga homposyans kemegel po monyow ha'ga gwiasedh.
Protolith
golegiMars ew possybyl ajon an protolith, keworrys ew 'meta' dhe hanow an garrek, r.e. basalt treusfurvyes ew metabasalt, ha kevili treusfurvyes ew metakevili.
Komposyans
golegiKarrek dreusfurvek gwres a wreunednow kanndir ew henwys kanndirit. Sarfven ew eghen arbednek a garrek dreusfurvek furvyes en keynow kres an mor bras. Marbel ew karrek dreusfurvek a dhisplegyas dhyworkalgh (kalciom karbonat - CaO3).
Gwiasedh
golegiHenwyn usys rag klassa karrygi herwydh aga gwiasedh ew shist, labolven ha hornven.
- Shist ew karrek gen gwrisow a vyns kres hag ew furvyes en rewyow platek hag a fols en platyow po levelyow le ages 1cm a dewder.
- Labolven ew karrek hag usi ow tiskwedhes gwrisow moy ages shistow, gen levelyow moy es 1cm a dewder.
- Nag uji granofels ow tiskwedhes platyow ha levelyow vetholl. Hornven ew furv a granofels kevys en Kernow.
- Legh ew karrek dreusfurvek gen gwrisow munys, ha gwiasedh folsys drefen treusfurvyans, bes nag eus levelyow drefen komposyans.
Usys ew an term 'para-' avel rager rag diskwedhes protolith godhasek (rag ensampel parashist) ha'n term 'ortho' avel rager rag diskwedhes protolith tanek (r.e. ortholabolven).
Rol a garrygi treusfurvek
golegi-
An Taj Mahal, gwres a varbel
-
Mengleudh legh Delyow Boll, Kernow
-
Ensamplow a hornven a Gernow, Enys Wodrevi
-
Sarfven en Kewnans, Lysardh
-
Bleyn a Shist Manhattan en Central Park en Cita Evrek Nowydh
-
Labolven Acasta dhort Kanada, an kottha karrek war an Nor
Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.