Karrek dreusfurvek

Karrek dreusfurvek ew karrek thew chanjys awos tobmder po gwaskedh. E hwer treusfurvyans dell ew usys ogas dhe omherdhyans a vagma po down e'n gresten.

Ensampel a rock type Edit this on Wikidata
Klass karrek Edit this on Wikidata
Acheson Treusfurvyans edit this on wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia
Omherdhyans a vagma ha'y dreusfurvyans omgelmys
Omherdhyans a vagma ha'y dreusfurvyans omgelmys


Ma tempredhow moy es 150 dhe 200°C (300 dhe 400°F) ha gwaskedhow a 100 megapascal po moy (1,000 bar) owth effeythya an garrek wreydhek (protolith), neb a gaws chanjyow fisegel po kemegel meur. Dres an process ma, ema an garrek en studh soled, bes dres termyn hei a wra daskwrisegi dhe wiasedh po komposyans nowydh. An protolith a ell bos karrek danek, karrek wodhasek po karrek thew treusfurvek solabres.

Golinyans ow tiskwedhes an monyow kevys en karrygi treusfurvek en-dadn studhyow dyffrans a dempredh ha gwaskedh
Golinyans ow tiskwedhes an monyow kevys en karrygi treusfurvek en-dadn studhyow dyffrans a dempredh ha gwaskedh

Karrygi treusfurvek ew radn veur a gresten an Nor hag a furv 12% a enep an tir.

Klassans

golegi

Karrygi treusfurvek a ell bos klassys herwydh an protolith, aga homposyans kemegel po monyow ha'ga gwiasedh.

Protolith

golegi

Mars ew possybyl ajon an protolith, keworrys ew 'meta' dhe hanow an garrek, r.e. basalt treusfurvyes ew metabasalt, ha kevili treusfurvyes ew metakevili.

Komposyans

golegi

Karrek dreusfurvek gwres a wreunednow kanndir ew henwys kanndirit. Sarfven ew eghen arbednek a garrek dreusfurvek furvyes en keynow kres an mor bras. Marbel ew karrek dreusfurvek a dhisplegyas dhyworkalgh (kalciom karbonat - CaO3).

Gwiasedh

golegi

Henwyn usys rag klassa karrygi herwydh aga gwiasedh ew shist, labolven ha hornven.

  • Shist ew karrek gen gwrisow a vyns kres hag ew furvyes en rewyow platek hag a fols en platyow po levelyow le ages 1cm a dewder.
  • Labolven ew karrek hag usi ow tiskwedhes gwrisow moy ages shistow, gen levelyow moy es 1cm a dewder.
  • Nag uji granofels ow tiskwedhes platyow ha levelyow vetholl. Hornven ew furv a granofels kevys en Kernow.
  • Legh ew karrek dreusfurvek gen gwrisow munys, ha gwiasedh folsys drefen treusfurvyans, bes nag eus levelyow drefen komposyans.

Usys ew an term 'para-' avel rager rag diskwedhes protolith godhasek (rag ensampel parashist) ha'n term 'ortho' avel rager rag diskwedhes protolith tanek (r.e. ortholabolven).

Rol a garrygi treusfurvek

golegi
Legh
Hornven
Sarfven
Marbel
Shist
Labolven

Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.