Balweyth yn Kernow

Balweyth yn Kernow a dhallathas y'n Oos Brons a-varr yn ogas ha 2150 K.O.K ha gorfenna gans degeans bal sten Crofty Soth yn 1998. Sten ha kober o an metols kemmynna, mes y hyllir trobya 90% a vetols ha monow an bys yn Kernow. Yn 2016 nyns esa unn bal moon metol owth oberi y'n pow, mes yth esa kows a-dro dhe eyl-ygerans a Crofty Soth y'n termyn a dheu.

Meur a gerrek ha meyn re beu mengleudhyes yn Kernow ynwedh, ow komprehendya growan.

Istori

Jynnjiow dhe Hwel Pever.

Kernow, yn kesoberyans a Dhewnens, a askorras brassa rann a sten, kober hag arsenik dhe'n Ruvaneth Unys. Yn hwreydhek, an sten veu stremyes dhyworth goverow, mes wortiwedh hwelyow yn-dann dhor veu ygerys mar a-varr avel an 16ves kansvledhen.

Bal Sten Mena Wellington yn 2000

Penn arenebedhow balweyth yn Kernow

Pennwydh
- Lannust yn Pennwydh ha Pluwsenar
Kammbron, Resrudh hag Yllogan
Pluwwenep
Gwendron
Breanek ha Porth Tewyn
Kernow North
Sen Ostell
Goon Brenn, Lyskerrys, Kelliwik ha'n Nans Tamar

Ertachva an Bys

Yn 1999 an Dirwedh Balweyth Kernow ha Dewnens West veu addyes dhe rol governans an RU rag dannvon dhe'n rol Ertach an Bys. Yn mis Gwynngala 2006, ev veu deklaryes dhe vos sewen.

Rol a nebes balyow Kernewek

Rag moy a valyow yn Kernow, gweller an folen: Tirwedh Balweyth Kernow ha Dewnens West ha'n rann 'Gweller Ynwedh'

Bal	Ygerys	Deges	Oberys gans	Askorras	Askorrans
Crofty Soth	1590ow	1998	South Crofty Limited (1906–1967) Siamese Tin Syndicate Ltd (1967–1982) Rio Tinto(1982–1988) Carnon Holdings Limited (1988–1994) Crew Natural Resources of Canada (1994–2001) Base Result (2001 -)	Sten	--tpa
Bal Myghtern Edward			Camborne School of Mines(1890–)	Sten
Balyow DingDong	c. 17ves kansvledhen	1879		Sten
Bal Poldudh (Hwel Gwreydh)	1720	1780		Sten
Bal Dorkoth	1720	1920		Sten Kober
Bal Sten Gever	1780	1991	Geevor Tin Mines Ltd	Sten
Greatwork	c. 1500ow	1930	Godolphin Family	Sten
Bal Sten Mena Wellington	1976	1991	Kensa Heat Pumps (2001–)	Sten
Hwel Jenna	1750	1992	Falmouth Consolidated Mines (1906–1915) Consolidated Gold Fields (1960–1969) Rio Tinto Group(1969–1980) management consortium (1970–)	Sten Arghans Sink
Hwel Bysi Meur	1720	1909		Kober Arsenik Sten	100,000 tons
Bal Bostalek	1721	1914	Stephen Harvey James (1835–1870) Botallack Mines, Limited (1906–)	Kober Arsenik Sten
Bal Kap Kernow	1839	1875	St Just Consolidated Tin and Copper Mining Company	Kober Sten
Balyow Kesunyes	1782	1857		Kober
Hwel Rosen Est	?	1886		Plomm
Gonow North Meur	1700ow	1846		Kober Arsenik Sten
Hwel Briggan	?	?		Kober
Hwel Mebyon	?	?		Kober Sten
Hwel Gorland	1792	1909	St Day United Edgar Allen and Company(1906-1909)	Kober Arsenik Sten Tungsten
Hwel Pever	1701	1889		Sten ha Kober
Hwel Plenty	?	?		Kober
Hwel Prosper	1860	1866		Sten ha Kober
Hwel Rosen	?	?		Sten ha Kober
Hwel Trewavas	1834	1846		Sten ha Kober
Hwel Vor	c. 1500ow	1910		Sten ha Kober

Gwelewgh ynwedh

Kevrennow a-ves

Tirwedh Balweyth Kernow ha Dewnens West (yn Kernowek)

Rolyans UNESCO (yn Sowsnek)