Berdh Kernow kyns 1928

Kyn feu fondys Gorsedh Kernow yn 1928, yth esa nebes berdh berdhys dhe ves a Gernow. Rol Berdh Kernow kyns 1928 a gomprehend niver a dus a vri y'n Dasserghyans Kernewek kyn na fe re anedha a Gernow y'n kynsa le hogen.

Nyns o Kernow avowys avel pow keltek yn 1899. Yn despit dhe henna, berdhys veu tri bardh aswonnys avel kernowyon. Genys veu John Hobson Matthews yn Croydon, mes wosa termyn owth oberi yn Malta, ev a removas dhe Gardydh avel lagher. Yether pur dha o, hag ev re dhys'sa Maltek, Kembrek ha Kernewek yn freth. Ev a hwithras istori ha lien gwerin Kernow, ha dyllys veu A History of the parishes of St. Ives, Lelant, Towednack, and Zennor yn 1892. Genys veu Reginald Francis Reynolds yn Loundres. Lymner o. Ev a dheuth dhe Gernow, drefen Porth Ia dhe dhos ha bos gerys-da gans lymnoryon a-dhia deg bledhen kyns henna. Ev a dhemedhis Elizabeth (Hettie) Tangye a Resrudh, o lymner a vri hy honan. Kyn hwre an dhew triga yn Loundres dell yw usys, i a vysytya Kernow yn fenowgh.

Furvys veu Gorsedh Breten Vyghan yn 1900, hag yth esa bern nowydh yn kevrennow keltek. Yn 1901 L.C.R.Duncombe-Jewell a furvyas an Cowethas Kelto-Kernuak rag assaya kowlwul avowans bos Kernow gwlas geltek. Yth eth Henry Jenner dhe Vreten Vyghan rag krefhe kevrennow ynter an dhiw wlas, le mayth o berdhys avel bardh Gorzez Breizh. Ev eth gans y wrek ha Duncombe-Jewell dhe Gembra an nessa bledhen, gans Duncombe-Jewell gwiskys yn brith Kernewek du.

An 1920ow a welas moy a gowsoryon Kernewek. Yn keskussulyans Keffrysyans a Gowethasow Kernow Goth yn mis Hwevrer 1928 y feu ervirys dhe bareusi rag fondyans Gorsedh Kernow. Ytho gelwys veu sodhogyon Gorsedh Kembra dhe synsi solempnyans yn Kernow hag eth bagas a gowsoryon ha hwithroryon lien gwerin dhe Dreorci rag bos berdhys. Yn aga mysk o Robert Morton Nance, a dhevisyas Kernewek Unys y'n bledhynnyow awosa, Gilbert Hunter Doble, skrifer lies lyver ow tochya sens Kernow, Trelawny Roberts, restrer an London Cornish Association ha William Watson, kewser heb hokkya ha lowarther. Wosa aga amyttyans yn Treorci, an berdh nowydh a vetyas yn Kardydh warbarth ha Henry ha Kitty Jenner avel Konsel Gorsedh Kernow. Etholys veu Jenner avel Bardh Meur ha Nance y skoodhyer po Kannas, hag ervirys veu y fia gwisk berdh Kernow liw glas. 21 a vis Gwynngala 1928, synsys veu solempnyans kynsa Gorsedh Kernow yn Boskawenn-Unn. Kannasow Gorsedd Cymru a junyas berdh Kernow, dewdhek bardh dhe vos berdhys ena, eseli Kowethasow Kernow Goth ha meryon seyth burvestra Kernow. I a gerdhas a vargen tir Boskawenn dhe'n kylgh meyn hembronkys gans Bagas Arian Pennsans. An solempnyans a veu yn Kernewek, Kembrek ha Sowsnek, ow korfenna gans Bro Goth Agan Tasow.

1899, Kembra, Kardydh

  • John Hobson Matthews (Mab Cernyw)
  • Reginald Reynolds (Gwas Piran)
  • Hettie Tangye Reynolds (Mergh Eia)

1903, Breten Vyghan

1904, Kembra, Rhyl

1928, Kembra, Treorci